رفتارنگاري آشوبي رودخانه به كمك روش توسعه ي فضاي فاز

مطالعات اخير اهميت روش توسعه فضاي فاز به روش تأخير زماني را به عنوان روشي براي شناسايي آشوب به اثبات رسانده است. هدف از اين تحقيق بررسي روش توسعه فضاي فاز و تفسير آنچه كه در دياگرام فضاي فاز ترسيم مي شود مي باشد. در اين پژوهش دبي روزانه، هفتگي و ماهيانه بند بهمن، واقع بر رودخانه قره آغاج در بين سال هاي 1348 تا 1385 مورد بررسي قرار خواهد گرفت. ابتدا بعد تعبيه با استفاده از روش هندسه سيمپلكتيك برابر با 3 محاسبه گرديد. سپس فضاي فاز به روش تأخير زماني ترسيم گرديد. نتايج حاصله بدين قرار است: براي داده هاي روزانه آشوب كمتري، بواسطه ابرگون بودن خطوط سير در فضاي فاز، نسبت به داده هاي هفتگي و ماهيانه ديده مي شود. در طول اين 37 سال 5 بارندگي شديد يك روزه در نزديكي بند بهمن و 12 بارندگي سيل آساي يك روزه نيز در حوضه آبريز رودخانه اتفاق افتاده است. 6 بارندگي شديد يك هفته اي در نزديكي بند بهمن و 11 بارندگي شديد يك هفته اي نيز در حوضه آبريز بوقوع پيوسته است. جريان ثابت رودخانه بصورت روزانه بين دبي 0 تا 140، هفتگي بين دبي 1.5 تا 60 و ماهيانه بين دبي 1 تا 23 متر مكعب بر ثانيه قرار گرفته است.