توسعه چارچوبي براي ارزيابي ريسك خشكسالي كشاورزي بر گندم ديم

كشاورزي ديم اولين بخشي است كه از لحاظ اقتصادي مورد آسيب خشكسالي قرار مي‌گيرد، از اينرو ارزيابي ريسك خشكسالي كشاورزي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. هدف از انجام اين تحقيق، توسعه يك چارچوب و مدل اجرايي براي كمي‌سازي ريسك خشكسالي كشاورزي با تمركز بر محصول گندم ديم بوده است. در اين تحقيق، ريسك خشكسالي كشاورزي بر اساس مخاطره خشكسالي و آسيب‌پذيري نسبت به خشكسالي در مراحل مختلف رشد محصول كمي مي‌شود. احتمالات وقوع خشكسالي‌هاي با شدت مختلف در مراحل مختلف رشد محصول در نظر گرفته شده است. براي كمي‌سازي شدت‌ خشكسالي، از شاخص بارندگي و تبخيرتعرق استاندارد شده (SEPI)، در مقياس زماني هفتگي استفاده مي‌شود‌. از طرف ديگر، براي تعيين اثر خشكسالي بر محصول، مدل گياهي آكواكراپ براي مدل‌سازي رشد محصول تحت شرايط اقليمي مورد نظر واسنجي و اعتبارسنجي شده و افت محصول در اثر خشكسالي بدست مي‌آيد. براي تعيين مؤلفه آسيب‌پذيري، از منطق فازي استفاده مي‌گردد. براي اجراي چارچوب توسعه داده شده، از داده‌هاي ايستگاه تحقيقات ديم سيساب واقع در خراسان شمالي استفاده شد. مقدار آسيب‌پذيري در منطقه مورد مطالعه از روش فازي، برابر با 0.6163 (بدون بعد) بدست آمد و در نهايت، مقدار ريسك خشكسالي گندم ديم در ايستگاه مورد مطالعه برابر با 0.3684 تن بر هكتار حاصل شد. نتايج حاصل از اين مطالعه مي‌تواند در فرآيند مديريت ريسك و برنامه‌ريزي براي كاهش اثرات خشكسالي بر روي گندم ديم در مناطق مورد مطالعه و نيز تخمين نرخ بيمه كشاورزي در شرايط خشكسالي براي حداقل كردن ريسك آسيب خشكسالي بكار رود.