نقش راهبردهاي فراشناختي خواندن در پيش‌بيني تفكّر انتقادي دانشجومعلمان شهر شيراز

The Role of Reading Metacognitive Strategies in Prediction of Critical Thinking in Students-Teachers in Shiraz

مقدمه: تفكر انتقادي به ارزيابي و موشكافي آگاهانه اطلاعات براي رسيدن به قضاوت صحيح اطلاق مي­شود. يكي از مهم­ترين عوامل پيش­بين اين متغير كه در پژوهش حاضر نيز مورد بررسي قرار گرفته است، فراشناخت مي­ باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسي نقش راهبردهاي فراشناختي خواندن (كلي، حمايتي و حل مسئله) در پيش ­بيني تفكّر انتقادي دانشجو معلمان شهر شيراز در سال تحصيلي 96-1395 است. روش: 234 نفر از دانشجو معلمان (180 دختر و 54 پسر) به روش نمونه­ گيري خوشه ­اي و تصادفي­ انتخاب شدند. پرسشنامه­ هاي راهبردهاي فراشناختي خواندن "مختاري" و "ريچارد" (2002) و تفكّر انتقادي كاليفرنيا فرم ب (CCTST) را تكميل كردند. داده­ ها با استفاده از ضريب همبستگي "پيرسون" و "رگرسيون" چندگانه تجزيه و تحليل شد. يافته­ ها: بين راهبردهاي فراشناختي كلي، حمايتي و حل مسئله با تفكّر انتقادي، رابطه معنا­دار وجود دارد. ضرايب رگرسيون چند متغيري نشان داد، راهبرد فراشناختي كلّي، نقشي در پيش ­بيني تفكر انتقادي ندارد. راهبردهاي فراشناختي حمايتي و حل مسئله مي­تواند تفكّر انتقادي را پيش ­بيني كند. حدود 17 درصد از واريانس تفكّر انتقادي از راه راهبردهاي فراشناختي حمايتي و حل مسئله تبيين مي‌شود. بر اساس يافته­ هاي پژوهش، راهبردهاي فراشناختي حمايتي و حل مسئله در پيش ­بيني تفكر انتقادي نقش دارد. عواملي چون رشته تحصيلي، شرايط آموزشي متفاوت دانشجويان پيش از ورود به دانشگاه و بافت فرهنگي مختلف دانشجويان در اين پژوهش لحاظ نشد. شايد علت معنادار نشدن ضريب بتا براي راهبرد كلّي باشد. نتيجه­ گيري: لازم است براي آموزش انواع راهبردهاي فراشناختي حمايتي و حل مسئله به دانشجو معلمان برنامه­ ريزي شود.

Introduction: Critical thinking refers to an informed and deliberate assessment of information to arrive at the correct judgment. Metacognition is one of the most important predictors of this variable that has been studied in this research. Therefore, the aim of this study was to investigate the role of meta-cognitive reading strategies (general, support, and problem-solving) in predicting Shiraz students-teachers′ critical thinking in the academic year of 2016-2017. Method: 234 students (180 girls and 54 boys) were selected through random cluster sampling and they completed California critical thinking questionnaire (Form B, 1990) and meta-cognitive reading strategies of Mokhtari & Richard(2002). Then, the data were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression. Results: Findings indicated that there is a meaningful relationship between general, support and problem-solving meta-cognitive strategies with critical thinking. Also, multiple regression coefficients showed that global meta-cognitive strategy has no role in predicting critical thinking, but support and problem solving meta-cognitive strategies can predict critical thinking, and about 17 percent of the variance of critical thinking is explained through support and problem-solving meta-cognitive strategies. As the field of study, the different educational backgrounds of students before entering university and the different cultural context among the students are not included in this research, such factors could be the reason why the beta coefficient for the global strategy is not meaningful. Conclusion: According to the results of this research, support and problem-solving meta-cognitive reading strategies play role in prediction of critical thinking. Therefore, it is necessary to plan for teaching students-teachers the types of support and problem-solving meta-cognitive strategies