بررسي تاثير عوامل اقليمي مديريتي بر عملكرد و خصوصيات رشدي گياه دارويي صنعتي حنا (Lowsonia inermis L.) در استان كرمان

امروزه در تمام دنيا به گياهان دارويي و نقش آنها در توليد داروهاي فاقد عوارض داروهاي شيميايي توجه ويژه اي مي شود. كشور ما نيز با بهره گيري از پتانسيل اقليمي متنوع نقش بسزايي در توليد اين گياهان در دنيا دارد. تدوين و اجراي برنامه هاي موثر در راستاي احياء، حفاظت و بهره برداري كارآمد از گونه هاي دارويي با شناخت ويژگي ها و نيازهاي اكولوژيكي آنها امكان پذير است. حنا با نام علميLowsonia inermis L. گياهي چند ساله است كه از لحاظ دارا بودن خواص دارويي و كاربرد هاي صنعتي از ارزش بالايي برخوردار است. در اين بررسي مشخصات اقليمي مناطق زير كشت، خصوصيات فيزيكيشيميايي خاك، اطلاعات عملكرد، مراحل مختلف فنولوژيكي و همچنين اطلاعات مديريتي مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اين گياه در استان كرمان در مناطق شهداد، رودبار، بم و كهنوج پراكنش دارد. پهنه بندي اقليمي مناطق رويشگاهي بر اساس ضريب خشكي دومارتن از نوع اقليم خشك مي باشد. متوسط ميزان بارندگي سالانه اين رويشگاه ها 7/72 ميلي متر، رطوبت نسبي 6/33 درصد، ارتفاع از سطح دريا 632 متر و دماي متوسط آن 5/26 درجه سانتي گراد است. خاك رويشگاه ها عمدتا داراي بافت شنيلومي با اسيديته 19/8، هدايت الكتريكي 84/3 دسي زيمنس بر متر و مقدار ماده آلي 06/0 تا 12/0 درصد مي باشد. حنا در مجموع گونه اي حساس به سرما است كه در شرايط اقليمي خشك با متوسط بارندگي ساليانه كمتر از 100 ميلي متر قادر به رشد است. آبياري گياه در كليه مناطق بصورت كرتي و با مقدار بيش از 8000 متر مكعب در هكتار مي باشد. ميزان مصرف كود شيميايي نيتروژن نيز بيش از 250 كيلوگرم در هكتار مشاهده شد. نتايج رگرسيون نشان داد كه رطوبت نسبي منطقه، درصد نيتروژن خاك و ميزان مصرف آب مهمترين عوامل تاثير گذار بر رشد و نمو گياه حنا مي باشند. در مجموع لازم است با توجه به اهميت گياهان دارويي با بررسي جنبه هاي مختلف اكوفيزيولوژيك كشت حنا، راهكاري براي ايجاد مديريت بهينه و توسعه سطح زير كاشت در مناطق بومي در كشور فراهم شود.