پديد آورندگان :
محمدي كشكا ، فائزه - گروه زراعت , محمدي كشكا ، فائزه - گروه زراعت , پيردشتي ، همت اله - گروه زراعت , پيردشتي ، همت اله - گروه زراعت , يعقوبيان ، ياسر - گروه زراعت , يعقوبيان ، ياسر - گروه زراعت , بخشنده ، اسماعيل - گروه زراعت , بخشنده ، اسماعيل - گروه زراعت
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي اثر تلقيح قارچ تريكودرما هاماتوم (Trichoderma hamatum) و باكتري حل‌كننده فسفات اينتروباكتر (Enterobacter sp.) بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم (Triticum aestivum L.) (رقم ميلان)، آزمايشي مزرعه‌اي در شهرستان ساري (روستاي سوته) به‌صورت كرت‌هاي خرد‌شده فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 941393 انجام شد. عامل اصلي كود فسفر (سوپرفسفات تريپل) در سه سطح صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار و عامل فرعي شامل تيمار قارچي در دو سطح عدم تلقيح (شاهد) و تلقيح با تريكودرما هاماتوم و تيمار باكتريايي در دو سطح بدون باكتري (شاهد) و كاربرد اينتروباكتر بودند. نتايج آزمايش حاكي از تأثير مثبت و معني‌دار تريكودرما و اينتروباكتر بر بيشتر صفات مرتبط با عملكرد گندم بود. براي نمونه، در شرايط كود فسفر صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار، تلقيح جداگانه تريكودرما باعث افزايش معني‌دار به‌ترتيب از 66/2 به 45/3 (69/29 درصد)، از 19/3 به 79/3 (80/18 درصد) و از 34/3 به 39/4 تن در هكتار (43/31 درصد) عملكرد دانه شد. همچنين، حضور اينتروباكتر به‌همراه تيمار صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار كود فسفر به‌ترتيب باعث افزايش معني‌دار عملكرد از 66/2 به 37/3 (06/21 درصد)، از 19/3 به 46/3 (46/8 درصد) و از 34/3 به 10/5 تن در هكتار (69/52 درصد) گرديد. به‌كارگيري هم‌زمان اين ريزجانداران نيز افزايش معني‌دار عملكرد دانه را از 66/2 به 78/3 (10/42 درصد)، از 19/3 به 85/3 (68/20 درصد) و از 34/3 به 48/4 تن در هكتار (13/34 درصد) به‌ترتيب در شرايط صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار كود فسفر به‌دنبال داشت. به‌طور كلي، نتايج اين آزمايش نشان داد كه كاربرد هم‌زمان ريزجانداران و كود شيميايي فسفر اثر افزايشي بيشتري نسبت به كاربرد جداگانه كود شيميايي فسفر به‌همراه داشت.
