پيش‌بيني عملكرد جو ديم و آبي (Hordeum vulgare L.) با استفاده از رهيافت شبكه عصبي مصنوعي (مطالعه موردي: استان كرمانشاه)

نظر به اهميت پيش‌بيني توليد محصولات كشاورزي، آزمايشي با هدف برآورد عملكرد محصول جو ديم و آبي (Hordeum vulgare L.) با استفاده از رهيافت شبكه عصبي مصنوعي، در استان كرمانشاه به اجرا درآمد. داده‌هاي مربوط به عملكرد 25 ساله (1370 تا 1394) جو ديم و آبي در شهرستان‌هاي استان و همچنين داده‌هاي خام و استاندارد شده هواشناسي (مجموع بارندگي ساليانه، متوسط درجه حرارت ساليانه، متوسط رطوبت ساليانه، مجموع ساعات آفتابي، ميانگين تبخير ساليانه و تعداد روزهاي يخبندان) متناظر با اين سال‌ها به‌عنوان داده‌هاي ورودي شبكه مورد استفاده قرار گرفتند. براي يافتن بهترين شبكه، انواع مختلف شبكه عصبي براي تخمين عملكرد، آزمايش شد. ارزيابي مدل¬ها نيز با استفاده از شاخص¬هاي آماري ضريب همبستگي (R)، ضريب تعيين (R2)، ميانگين مربعات خطا (MSE) و ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE) انجام شد. نتايج نشان داد كه بهترين شبكه براي جو ديم شبكه‌هاي عصبي مودولار ساخته شده از داده¬هاي استاندارد و خام و با قانون يادگيري Momentum داراي ضريب همبستگي به¬ترتيب 96/0 و 92/0 بود. اين در حالي بود كه دقت شبكه عصبي در مورد جو آبي به‌اندازه كشت ديم نبود (ضريب همبستگي براي داده¬هاي ورودي استاندارد و خام به¬ترتيب 72/0 و 78/0). مقايسه شاخص‌هاي MSE و RMSE بين مدل‌هاي ذكر شده نيز مؤيد اين امر بود. به¬نظر مي‌رسد در جو آبي انجام عمليات مديريت داشت مانند آبياري از تأثير عوامل اقليمي بر روي عملكرد آن كاسته است. از سوي ديگر، حساسيت شبكه عصبي مربوط به كشت جو ديم نسبت به متغيرهاي ورودي مدل بسيار بيشتر از كشت آبي بود كه در نهايت دقت بيشتر شبكه را به همراه داشت.