بررسي اثر تنش خشكي و عناصر كم¬مصرف روي و منگنز روي صفات مورفولوژيك و عملكرد گياه ارزن معمولي (Panicum miliaceum L.)

به­منظور بررسي اثر دور آبياري و محلول­پاشي عناصر كم­مصرف روي گياه ارزن معمولي (Panicum miliaceum L.) آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده، در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه­اي در منطقه­ي سربيشه از توابع شهرستان بيرجند در سال 1391 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل دور آبياري در سه سطح (7، 14 و 21 روز) و محلول­پاشي عناصر كم­مصرف به چهار روش (محلول­پاشي منگنز، محلول­پاشي روي، محلول­پاشي توأم منگنز و روي و بدون محلول­پاشي) به­ترتيب به كرت­هاي اصلي و فرعي اختصاص يافت. نتايج نشان داد كه كاهش دور آبياري عمدتا از طريق افزايش صفات مورفولوژيك مانند ارتفاع گياه، تعداد برگ در بوته، مساحت برگ پرچم، طول پدانكل و طول خوشه سبب افزايش عملكرد دانه شد. محلول­پاشي عناصر كم­مصرف روي و منگنز نيز با افزايش ارتفاع گياه، تعداد برگ در بوته، طول پدانكل و طول خوشه سبب افزايش عملكرد دانه شد. اثر تيمار دور آبياري بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معني­دار بود. كاهش دورآبياري سبب افزايش شاخص برداشت دانه در خوشه شد (96/17 درصد نسبت به تيمار با دور آبياري 21 روز). اثر محلول­پاشي عناصر كم­مصرف بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معني­دار بود. تيمار محلول­پاشي عناصر كم­مصرف سبب افزايش شاخص برداشت دانه در خوشه شد. اثر متقابل دور آبياري و محلول­پاشي عناصر كم­مصرف نيز در سطح 5 درصد معني­دار شد. بيشترين عملكرد دانه مربوط به تيمار دور آبياري 7 روزه و محلول­پاشي توأم منگنز و روي با 6/222 گرم در متر مربع بود. كم­ترين عملكرد دانه هم مربوط به تيمار دور آبياري 21 روز و بدون محلول­پاشي بود.كاهش دور آبياري به 7 روز و محلول­پاشي عناصر كم­مصرف سبب افزايش صفات مورفولوژيك، شاخص برداشت دانه در خوشه و عملكرد دانه شد. در شرايط تنش خشكي محلول­پاشي عناصر كم­مصرف روي و منگنز سبب افزايش صفات مورفولوژيك و نهايتا عملكرد دانه گرديد.