مقايسه بهره‌وري انرژي و پتانسيل گرمايش جهاني در نظام‌هاي توليد آفتابگردان (Helianthus annuus L.) ديم

اين مطالعه به منظور بررسي جريان انرژي و پتانسيل گرمايش جهاني مزارع آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شهرستان ميامي انجام شد. اطلاعات لازم در مورد سه روش كاشت مرسوم، روش كم‌خاك‌ورزي و كاشت مستقيم از طريق مصاحبه حضوري و تكميل پرسش‌نامه در سال 1389 تهيه شد. پس از جمع‌آوري اطلاعات، پارامترهاي مربوط به انرژي و پتانسيل گرمايش جهاني ناشي از انتشار گازهاي گلخانه‌اي بر مبناي معادل دي اكسيد كربن محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه ميزان انرژي ورودي در سه روش كاشت مرسوم، روش كم‌خاك‌ورزي و كاشت مستقيم به ترتيب برابر 13971، 12117 و 10865 مگاژول بر هكتار بود. در هر سه روش در مقايسه با ساير نهاده‌ها،كود نيتروژن و سوخت مصرفي بيشترين سهم انرژي ورودي را داشتند. بيشترين و كمترين ميزان بهره‌وري انرژي به ترتيب مربوط به كشت مستقيم (0.15 كيلوگرم بر مگاژول) و كشت رايج (0.11 كيلوگرم بر مگاژول) بود. كمترين مقدار پتانسيل گرمايش جهاني از روش كاشت مستقيم به ميزان 1449 كيلوگرم معادل دي اكسيد كربن در هكتار بود. در روش مرسوم و كم‌خاك‌ورزي، پتانسيل گرمايش جهاني حاصل از مصرف سوخت بيشترين مقدار توليد گازهاي گلخانه‌اي به ترتيب 43.3 و 36.5 درصد از كل توليد گازهاي گلخانه‌اي را به خود اختصاص داده است. در روش كاشت مستقيم، پتانسيل گرمايش جهاني حاصل از مصرف كود نيتروژن بيشترين مقدار توليد گازهاي گلخانه‌اي (47.3 درصد) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتايج بدست آمده مديريت عمليات زراعي با رويكرد حذف عمليات اضافي (كاهش مصرف سوخت) و مديريت مصرف كود نيتروژن، به منظور افزايش بهره‌وري انرژي،كاهش توليد گازهاي گلخانه‌اي و اثرات زيست‌محيطي ضروري است.