آناليز مولكولي و فيزيولوژيكي پيري برگ پرچم و انتقال مجدد مواد فتوسنتزي در گندم نان تحت تنش خشكي انتهايي

در مطالعه فيزيولوژيكي انتقال مجدد مواد فتوسنتزي از ساقه به دانه در طي پر شدن دانه‌ها مواد ژنتيكي جهش‌يافته‌ ابزاري ارزشمند به شمار مي‌آيند. دو لاين جهش‌يافته‌ پيشرفته گندم نان (T-67-60 و T-65-7-1) به همراه رقم تيپ وحشي آن‌ها (رقم طبسي) در دو شرايط رطوبتي (مطلوب و 40-30 درصـد ظرفيت مزرعه) به صورت يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار كشت شدند. اعمال تنش در مرحله ظهور كامل سنبله (زادوكس 60) آغاز شد و نمونه‌برداري‌ها در 5 مرحله (0، 7، 14، 21 و 28 روز پس ازگرده‌افشاني) انجام شد. بر اساس نتايج انتقال مجدد ساقه و كارايي آن تحت تنش خشكي انتهايي در لاين‌هاي جهش‌يافته‌ به طور معني‌داري بيشتر از رقم تيپ وحشي بود. علت اين امر قدرت مخزن بالاتر و بروز پيري زودرس در لاين‌هاي جهش‌يافته‌ نسبت به رقم تيپ وحشي بود. با توجه به روند تغييرات محتواي كلروفيل و بيان نسبي ژن‌هاي كليدي فتوسنتزي روبيسكو (زيرواحدهاي كوچك و بزرگ روبيسكو و روبيسكو اكتيواز) در ژنوتيپ‌ها طي پر شدن دانه‌ها به نظر مي‌رسد تجزيه كلروپلاست و سيستم فتوسنتزي در اثر پيري القاء شده توسط تنش خشكي در لاين‌هاي جهش‌يافته‌ با شدت بيشتري نسبت به رقم تيپ وحشي اتفاق افتاده است. از آنجايي كه پديده پيري تحريك‌كننده انتقال مجدد مواد فتوسنتزي از ساقه به دانه است، انتقال مجدد ساقه و كارايي آن در لاين‌هاي جهش‌يافته‌ بيشتر از رقم تيپ وحشي بود. رقم تيپ وحشي نيز بيشتر با تداوم فتوسنتز جاري برگ‌ها در جهت پر كردن دانه‌ها عمل كرده است.