اثر متيل جاسمونات بر برخي پاسخ هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي گياه شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra L) تحت سطوح مختلف شوري

Effects of Methyl Jasmonate on Some Physiological and Biochemical Responses of Licorice (Glycyrrhiza glabra L.) at Different Salinity Levels

تنش شوري از جمله عوامل محدود كننده رشد گياه در اكوسيستم­ هاي طبيعي مي ­باشد. شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra) يك گونه چندساله از خانواده باقلائيان است كه عصاره ريشه آن در پزشكي، داروسازي و صنايع غذايي و بهداشتي مصارف متعدد دارد. به منظور بررسي اثر متيل جاسمونات (MeJA) و شوري بر گياه دارويي شيرين ­بيان، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. 24 ساعت بعد از كاربرد برگي غلظت­ هاي 0، 50، 100 ميكرومولار MeJA، گياهان در معرض غلظت­ هاي صفر، 100، 200 و300 ميلي­مولار NaCl به­ مدت 5 هفته قرار گرفتند. نتايج اين آزمايش نشان داد تنش شوري موجب كاهش معني­ دار وزن تر اندام هوايي و ريشه، وزن خشك اندام هوايي، طول اندام هوايي و ريشه، محتواي نسبي آب برگ (RWC)، غلظت كلسيم اندام هوايي و ريشه­ ها و غلظت منيزيم ريشه ­ها در سطح شوري mM NaCl 300 گرديد. ميزان كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل و كاروتنوئيدها به طور معني­ داري تحت تأثير سطوح مختلف شوري قرار نگرفت. تنش شوري در سطح mM NaCl 300 سبب انباشتگي قندهاي محلول، پرولين، افزايش نسبت Na+/K+ و وزن خشك ريشه ­ها گرديد. نتايج اين پژوهش نشان داد كاربرد برون­زاي MeJA به ويژه در غلظت µM 50 موجب بهبود تحمل گياه شيرين بيان تا سطح شوري mM NaCl 200 در مقايسه با شاهد گرديد و موجب افزايش معني­ دار پارامترهاي رشد، رنگيزه ­هاي فتوسنتزي، قندهاي محلول اندام هوايي و محتواي پرولين ريشه و اندام هوايي شد. علاوه بر اين، كاربرد MeJA منجر به افزايش معني­ دار غلظت منيزيم اندام هوايي و ريشه­ ها در سطح شاهد شوري شد.

Salinity is a major environmental factor limiting plant growth in natural ecosystems. Glycyrrhiza glabra is an important Fabaceae (perennial plant) that its root and rhizome extracts are used in food, health, medical and pharmaceutical industries. To assess the effect of methyl jasmonate (MeJA) and salinity on licorice, an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with three replications. Accordingly, plants were exposed to the concentrations of 0, 100, 200 and 300 mM NaCl for five weeks, 24 h after foliar application of 0, 50 and 100 µM MeJA. In our experimental condition, a significant decrease in shoot dry weight, shoot and root fresh weights, plant height, leaf relative water content (RWC), Ca concentration of shoot and root and root Mg concentration were observed at 300 mM NaCl, while total chlorophyll, chl a and chl b concentrations and carotenoids were not affected significantly by salinity. Also, NaCl at 300 mM caused a significant increase in proline and total soluble sugar contents, Na+/K+ ratio and dry weight of roots. Results showed that exogenous application of MeJA at 50 µM level improved plant tolerance to salinity up to 200 mM NaCl and increased growth parameters, photosynthetic pigments, soluble sugar and proline content of shoot and root in comparison with control. Moreover, the application of MeJA caused a significant increase in Mg concentration of the shoot and root of control plants.