ارزيابي تنوع ژنتيكي برخي ژنوتيپ هاي نخود كابلي با استفاده از نشانگرهاي ISSR

نخود مهم ترين گياه تيره حبوبات در ايران است و از آنجا كه ايران بخشي از مركز تنوع اين گياه به شمار مي آيد مطالعه تنوع ژنتيكي آن حايز اهميت است. به منظور بررسي تنوع ژنتيكي نخود كابلي 81 ژنوتيپ نخود كابلي از سه مبداء موسسه ايكاردا، تركيه و ايران در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهيد باهنر كرمان در سال زراعي 94-93 كشت شد. از نه آغازگر ISSR براي بررسي تنوع استفاده شد و 79 نوار چندشكل از آغازگرهاي مورد استفاده به دست آمد. تعداد آلل موثر از 19/ 1 (آغازگر (CAC)5AG) تا 69/ 1 (آغازگر (ACTG)4) متغير بود. متوسط ضريب تنوع ژنتيكي ني و شاخص شانون در كل جمعيت به ترتيب 24/ 0 و 38/ 0 به دست آمد. ضريب تنوع ني براي جمعيت هاي مبداء ايكاردا، تركيه و ايران به ترتيب 27/ 0، 2/ 0 و 2/ 0 و شاخص شانون براي اين جمعيت ها به ترتيب 44/ 0، 32/ 0 و 3/ 0 به دست آمد. تجزيه واريانس مولكولي تفاوت ميان جمعيت ها را معني دار نشان داد. ولي واريانس بين جمعيت ها تنها ده درصد كل واريانس بين ژنوتيپ ها را به خود اختصاص داد. تجزيه خوشه اي ژنوتيپ ها را به چهار گروه تقسيم كرد. نتايج تجزيه خوشه اي نيز مويد گستردگي تنوع درون جمعيت ها بود. تجزيه ساختار جمعيت با استفاده از نرم افزار STRUCTRE جمعيت را به چهار گروه با تعداد 14، 5، 8 و 4 ژنوتيپ براي هر گروه تقسيم كرد. تعداد 51 ژنوتيپ باقي مانده نيز به عنوان ژنوتيپ هاي مخلوط در نظر گرفته شدند. اين پژوهش نشان داد كه تنوع ژنتيكي مطلوبي ميان ژنوتيپ-هاي نخود كابلي مورد مطالعه در اين تحقيق وجود دارد كه مي تواند در برنامه هاي به نژادي مورد استفاده قرار گيرد