كليدواژه :
توتم پرستي , نماد , قالي تركمن , نقش قوچ , ساختار نقوش
چكيده فارسي :
قالي تركمن داراي شكل‌ها و نقش‌هاي بسياري است كه قدمتي طولاني و مفاهيمي عميق دارند. بخش عمده اين نقوش برگرفته از طبيعت هستند، موضوع مورد بررسي در اين پژوهش، نقش قوچ در قالي‌هاي تركمن است كه به ريشه‌هاي مفهومي و تاريخي آن پرداخته مي‌شود. سوالات اصلي اين تحقيق، چگونگي ارتباط اين نقش با تاريخ، آيين و رسوم تركمن‌ها و همچنين چگونگي نقش شدن آن در قالي‌هاي اين قوم مي‌باشد. اين مقاله، از نوع تاريخي و روش توصيفي- تحليلي است. بر اساس اين روش، نخست ريشه‌هاي نقش قوچ در تاريخ و آيين باستاني، زندگي كوچ نشيني و آداب و رسوم تركمن‌ها توصيف و تحليل مي‌شود؛ سپس نقش اين حيوان در قالي‌هاي تركمن از نظر طرح و شكل بررسي مي‌گردد. قوچ از مهم‌ترين توتم‌ها در ادوار كهن و آيين اجدادي تركمن‌ها بوده است؛ در نتيجه، هنرمندان قالي‌باف اين قوم، تصوير قوچ را با تنوع و تعدد بسيار در اشكال تجريدي و انتزاعي در قالي‌هاي خود بافتند كه در شكل‌هاي ساده و ابتدايي، درهم پيچيده، تنها و تك، در قالب ترنج و در متن و حاشيه فرش در كنار ديگر نقوش تركمني با پيچش‌هاي متفاوت و متنوع شاخ، قرار گرفته است نقش قوچ در ميان تركمن‌ها نمادي از قدرت، جنگاوري، استقامت و بركت مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Enjoying a long history and holding profound concepts, the Turkmen carpets possess many forms most of which, such as animal motifs, have been derived from nature. The paper at hand intends to study the sheep motifs in the Turkmen carpets, as well as its conceptual and historical origins. Employing a historical and descriptive-analytic method of research, the research aims to address two main questions including: how this motif is associated with the history and customs of Turkmens? and how these motifs have been reflected in these carpets?
for this purpose, primarily the historical role of sheep in Turkmen's history, ancient traditions, nomadic lifestyle and customs will be reviewed followed by a survey of this animal's designs and motifs in Turkmens' carpets in terms of form.
Moreover, sheep comprised one of the major totems among the ancestors of Turkmen tribes in ancient times. Sheep was also considered a useful and beneficial animal in nomadism.
therefore, the tribes' carpet-weavers have used several sheep motifs in diverse, abstract forms ranging from simple and primitive forms to complex and intricate ones, with some sheep designs having various horn forms. These motifs are found both in the middle of the carpets and their margins next to other Turkmen designs.
Generally, the sheep design is reminders of the memories of their forefathers and tribal life for Turkmens and a symbol of power, bravery, perseverance and blessing.
