حاكميت قانون اساسي در رويارويي با بزه رايانه‌اي

Rule of Constitutional Law in confront with Cyber-Crimes

رويارويي با بزه رايانه­ اي با به‌كارگيري همه راهكارهاي پيگيرانه و پيشگيرانه پيوستگي دارد. راهكارهاي پيگيرانه به تدبيرهاي كيفري ماهوي از بزه ­انگاري و مسئول‌شناسي گرفته تا كيفرگذاري و كيفرگزيني را در بر مي­ گيرد و راهكارهاي پيشگيرانه نيز تدبيرهاي اجتماعي، فني، موقعيت­ محور و شخص­ محور را پيش از رخ دادن بزه رايانه ­اي بازگو مي ­كند. تمامي اين راهكارها بايد از دو اصل بنيادين پيروي كنند: نخست، از ارزش­ ها و هنجارهاي جامعه پشتيباني كرده و براي دولت امنيت پديد آورد. دوم، آزادي­ هاي فردي و حقوق شهروندي را در تنگنا نگذارد. اگر رويارويي با بزه رايانه ­اي تنها با محور قرار دادن جامعه و دولت باشد؛ در اين حال تهديد، بزه رايانه­ اي است كه محور سياست ­گذاري­ ها و كنش ­ها خواهد بود و رويارويي با آن، به امنيتي كردن جامعه مي­ انجامد و اگر رويارويي با بزه رايانه­ اي تنها با محور قرار دادن آزادي ­هاي فردي باشد، در اين حال تهديد، بزهكار رايانه ­اي است كه كوشش مي ­شود تا حقوق وي پاس داشته شود و از سوي ديگر حقوق و آزادي­ هاي شهروندان در فضاي سايبر نيز هميشه در نگاه باشد. نگاه امنيت­ محور به مبارزه با بزه رايانه ­اي و رويكرد آزادي­ مدار به پيكار با آن، هيچ يك با قانون اساسي سازگاري ندارند. هر اقدام پيگيرانه و يا پيشگيرانه بايد در راستاي قانون اساسي كشور كه براي هر برنامه يا كنش و واكنشي، تراز امنيت ملي و آزادي‌هاي فردي را مي­ شناساند، اصلاح شود. نوشتار كنوني نيز كوششي براي سازگار كردن پيكار با بزه رايانه­ اي با قانون اساسي و دوري از رويكرد يك‌طرفه امنيت­ محوري يا حق­ مداري در رويارويي با بزه رايانه ­اي است.

Confronting with Cyber-crime has strong relationship with all preventative and non- preventative measures. A Non-preventive measure, that is related to criminal law, consists of criminalization, imposing liability and sentencing. The preventative measures, however, include social and technical measures that impose on the situation or potential criminals. All these measures should obey two fundamental rules: first, it should be compatible with norm of society and bring the security; second, should not in contradiction with individual liberties. Intense concentration of just the security, with pay attention to cyber-crime, will result in infringement of individual liberties and Sole considering the individual liberties, with pay more attention to cyber-criminal, will decrease the security. Neither security-approach nor liberty-approach is compatible with Constitution. This paper, try to reconciliation of these two approaches in the light of Constitution rights in confronting with the cyber-crime.