دفاع «نامشروع بودن رفتار زيان‌ديده» در مسئوليت مدني (بررسي تطبيقي در كامن‌لا، فقه اماميه و حقوق ايران)

در اين مقاله يكي از موانع مسئوليت مدني با عنوان دفاع «نامشروع بودن رفتار زيان‌ديده» كه ريشه در حقوق رم دارد و در حقوق معاصر غربي، به‌ويژه در نظام‌هاي كامن‌لا، از قواعد مسلم حقوقي است، طي يك مطالعۀ تطبيقي و انتقادي تحليل شده است و پس از بررسي مفهوم، شرايط، آثار، دامنه، موانع و مباني اين نوع دفاع و ديدگاه‌هاي موافقان و مخالفان آن در حقوق غرب و سپس تطبيق آن با فقه اماميه و حقوق ايران، اين نتيجه به‌دست آمده است كه گرچه در حقوق اسلام (فقه اماميه) و حقوق ايران قاعدۀ منصوصي با عنوان «دفاع نامشروع بودن رفتار زيان‌ديده» ديده نمي‌شود، اما قاعدۀ يادشده با اندك تفاوت‌هايي تحت عنوان قاعدۀ «سخت‌گيري بر ستمكاران: مرتكبين اعمال نامشروع» كه چهرۀ خاصي از قاعدۀ اقدام است و بر مبناي تنبيه و مجازات مرتكبين رفتارهاي نامشروع و پيشگيري از سود بردن (انتفاع) نادرست و پرهيز از پاداش دادن به خطاكاران، به‌عنوان يكي از موانع مسئوليت مدني كه موجب محروميت كلي يا جزئي زيان‌ديده از جبران خسارت مي‌شود، در حقوق اسلام (فقه اماميه) نيز وجود دارد و در حقوق ايران نيز قابل پذيرش است. رجوع به مباني و منابع تكميلي اين نظام حقوقي و نيز استقرا در برخي قوانين موضوعه، اين ادعا را اثبات مي‌كند.

فاقد چكيده مي باشد