انواع دعاوي اداري در ايران و فرانسه

Administrative Litigations in Iran and France

دعاوي اداري يكي از موضوعات بسيار مهم حقوق اداري است. هدف از دسته‌بندي اين دعاوي، بررسي روش‌هاي رسيدگي به انواع ادعاها نزد دادگاه‌هاي اداري است. يكي از دسته‌بندي‌هاي حائز اهميت، تقسيم دعاوي اداري به دعاوي ابطال، كامل، تفسير و مجازات است كه «ادوارد لافرير» در اواخر قرن نوزدهم ارائه كرده است و علي‌رغم انتقادهايي كه به آن شده، همچنان اهميت خود را حفظ كرده است. در برخي نوشته‌هاي حقوق اداري ايران، دعاوي اداري به ابطال و خسارت تقسيم شده است كه جامع نيست؛ چرا كه در ايران دعاوي كامل، احراز و مجازات هم وجود دارد. بررسي تطبيقي انواع دعاوي اداري در فرانسه و ايران نشان مي‌دهد كه ميان هر كدام از اين انواع چهارگانه، تفاوت‌هايي وجود دارد. مهم‌ترين يافته اين مقاله عبارت است از آنكه گستره دعاوي كامل در فرانسه بسيار وسيع و شامل دعاوي مختلف از جمله مسئوليت دولت و دعاوي قراردادهاي اداري است؛ حال آنكه دعاوي كامل در ايران تنها به دعاوي ذيل ماده 63 قانون تشكيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري مصوب 1392 محدود مي‌شود. حقوق اداري ايران بايد با تأكيد بيشتر بر دعاوي كامل، صلاحيت رسيدگي به دعاوي مربوط به قراردادهاي اداري و مسئوليت دولت را به ديوان عدالت اداري واگذار كند.

Administrative litigation is one of the most important issues of administrative law. The purpose of distinguishing between different types of administrative litigations is to explain the judicial procedures relating to each other. According to one of the most important classifications, proposed by Edouard Laferrière in the late nineteenth century and despite criticisms has retained its importance, the administrative litigations are divided into litigations of annulment, full litigations, interpretative litigations and repression litigations. In Iran in some of the administrative law writings, the administrative litigations are classified in two categories: litigations of annulment and litigations for damage. But this classification is not comprehensive. Because in Iran there are full litigations, interpretive litigations as well as repression litigations. Comparative study of these litigations in Iran and Frnace shows us that there are differences between these four types of litigation in these countries. The main finding of this article is that although full litigation in France is extensive and includes administrative contracts as well as administrative liability, but in Iran it is limited to the disputes relating to the article 63 of the Law on the Organization and Procedure of the Court of the Administrative Justice enacted in 2013. Iranian administrative law should recognize the importance of full litigations by empowering the Court of the Administrative Justice to hear disputes relating to administrative contracts and administrative liabilities