كليدواژه :
تحليل روايات , سعادت و شقاوت , جبر اختيار , ديدگاه انديشمندان شيعه
چكيده فارسي :
سعادت و شقاوت يكي از مباحث مهم فلسفي و كلامي است. در آموزه‌هاي روايي ائمه (ع) نيز پيرامون حقيقت سعادت و شقاوت و اختياري بودن آن فراوان بحث شده است. با اين حال، ظاهر برخي احاديث بر سعادت و شقاوت ذاتي انسان و نفي اختيار او در رقم‌زدن سرنوشت خويش دلالت دارد. از نظر برخي انديشمندان، سعادتمندي با غايت مطلوب انسان و كمال نهايي او هماهنگي دارد و دست‌يابي به آن با انتخاب آگاهانه آدمي و اعمال اختياري او حاصل مي‌شود. عده‌اي ديگر از صاحب‌نظران با تكيه بر ظاهر احاديث يادشده به حاكم‌بودن جبر بر سرنوشت انسان، باور دارند. وجود اين تعارض، محدثان و صاحب‌نظران اماميه را بر آن داشته تا با شيوه‌هاي گوناگون به تبيين و توجيه اين روايات بپردازند. در پژوهش حاضر به شيوه تحليل محتوا برآنيم پس از طرح ديدگاه شاخص‌ترين انديشمندان شيعه پيرامون اين روايات، راه‌حل ارائه شده توسط آنان را مورد بررسي و ارزيابي قرار دهيم و در نهايت، نظر صحيح را استخراج كنيم. با بررسي دقيق ديدگاه صاحب‌نظران و تحليل آنها درمي‌يابيم تأويل اين احاديث به علم الهي، افزون بر نفي شبهه جبر، با ساير آيات و روايات و ادله كلامي هم‌سوست. در اين ميان برخي انديشمندان، نفي وجود ذاتي را شاهدي بر اثبات اين مدعا مي‌دانند. بر اين اساس، عملي كه از انسان سر مي‌زند و موجود مي‌شود، پيش از صدور آن از جانب انسان، در علم الهي معلوم و متعين است.
چكيده لاتين :
Bliss and misery is one of the major philosophical and theological issues. In the hadith teachings of the Imams (AS) also about the truth of bliss and misery and its being optional, is very discussed. However, the appearance of some hadiths implies on the inherent bliss and misery of human and lack of option in determining your fate. According to opinion of some scholars, bliss is consistent with desirable human end and his ultimate perfection and it can be achieved with knowledgeable choice of human and his optional behaviors. Some other thinkers, with trust to appearance these hadiths, believe that algebra governs over human fate. Because of the existence of this conflict, Shiite thinkers have been forced explain these hadiths with different ways. In the present study, we consider with content analysis method, after expressing the views of the most prominent Shiite thinkers about these hadiths, evaluate the solution provided by them and finally extract the correct comment. By scrutiny the views of the thinkers and analysis it, we notice that interpretation these hadiths to divine science, in addition to denial of doubt of algebra, is matched with other verses and hadiths and verbal Reasons. Some thinkers believe lack of inherent existence is a witness for this claim. according to this, action that human does it and is created, before doing it by human, is identified and determined in divine science.
