طرح واره هاي تصوري فضايل و رذايل اخلاق اجتماعي در مرويات نبوي با رويكرد معني‌شناسي شناختي

Imaginary Patterns of Virtues and Vices of Social Ethics in Prophetic Narratives with a Cognitive Semantics Approach

زبان‌شناسان شناختي معتقدند اهميّت طرح‌واره‌هاي تصوّري به عنوان بخشي از ساز و كارهاي زبان و تفكّر اين است كه آن‌ها به عنوان مفاهيم جسميّت يافته‌ي ابتدايي مي‌توانندبه شكلي نظام‌مند، ساختار مفاهيم پيچيده‌تر را فراهم آورند. روايات نبوي،جهت تبيين فضايل و رذايل اخلاق اجتماعي و پيامد ناشي از آن‌ها، با استفاده ازطرح‌‌واره‌هاي تصوري، مفاهيم انتزاعي را در سطح فهم همگان به ويژه اعراب صدر اسلام تنزّل بخشيده و معنويّات را به قلمرو محسوسات درآورده‌ است. غايت جستار حاضر، بررسي بازنمودِ طرح‌واره‌هاي تصوري در پيكره‌ي مرويات نبوي (فضايل و رذايل اخلاق اجتماعي) بر مبناي مدل «طرح‌واره‌هاي تصوّري ايوانز و گرين» در چهارچوب معني‌شناسي‌ شناختي است. بدين منظور با روش توصيفي- تحليلي به بررسي طرح‌واره‌ها ‌در روايات نبوي پرداخته شده است. شواهد نشان مي‌دهد، طرح‌واره‌‌هاي نيرو، مهارشدگي، همساني، حركتي، فضا، اتّحاد، تعادل، موجوديّت در بافت متني احاديث يافت شده است وحضرت (ص) از طريق چنين طرح‌واره‌هايي، مفاهيم مجردِ فضايل و رذايل اخلاق اجتماعي را در قالب پيامد ناشي از آن‌ها و راه‌ درمانشان بيان نموده است.

Cognitive linguists believe that the importance of conceptual schemas as a part of the language and thinking mechanisms is that they can systematically, as basic elemental concepts, provide a Structure of more complex concepts. Prophetic traditions to explain virtues and vices of social ethics and the consequences of them, using imaginary patterns, degraded subjective concepts at the level of understanding of all people, especially the Arabs at the beginning of Islam and brought out the spirituality to the sensibility climate. The aim of this research is to study the representation of imaginary patterns in the prophetic traditions (virtues and vices of social ethics) Based on the “Evans and Green imaginary patterns” model in the framework of cognitive semantics. For this purpose, the schemas in prophetic narratives are studied by descriptive-analytical method. Evidence shows that forms of force, restraint, homogeneity, dynamic, space, unity, balance, existence are found in the text contexture of traditions and through such schemes, the Prophet (pbuh) has expressed the unique concepts of virtues and divisions of social ethics in the form of the consequences of them and the way of their treatment.