بررسي سنت اجتماعي مداوله و اهداف آن در قرآن كريم(با تأكيد بر آيه 140 و141 آل عمران)

An Investigation on the Social Tradition of Modaveleh and Its Purposes in the Holy Quran with an Emphasis on the Verses 140 and 141 of Al-Imran

تقويت باور قانونمندي تاريخ از طريق دستيابي به سنت‌هاي الهي و توجه به قطعيت و تغييرناپذيري آنها از مهم‌ترين اهداف قرآن كريم در دعوت آدميان به سير در تاريخ است. تعبير «مداوله» به مفهوم گردش روزگار، يكي از همين قوانين الهي است كه آيات 140 و 141 سوره آل عمران به‌ صراحت از آن سخن گفته است. پژوهش حاضر نشان مي‌دهد درك مفهوم و چگونگي تحقق اين قانون، ضمن معنادار ساختن بسياري از تحولات و رويدادهاي اجتماعي در حيات انسان اعم از شكست يا پيروزي، دريچه‌اي نو بر اهداف حكيمانه الهي در جريان تربيت انسان خواهد گشود. جداسازي، پاكسازي، الگوسازي و نابودسازي در رويارويي جريان حق و باطل از جمله اهداف تربيتي اين سنت تكويني است كه توجه به آن مي‌تواند مدخل ورودي مطالعات علوم اجتماعي و انساني با صبغه اسلامي باشد، به‌گونه‌اي كه مدل‌سازي رفتار انساني به هدف كنترل و پيش‌بيني در آينده را ممكن سازد.

Strengthening the belief in legitimacy of the history through achieving divine traditions and taking their finality and irreversibility into account are among the most important purposes of the Holy Quran about inviting human beings to investigate in history. “Modaveleh”, Vicissitudes` following one another, is interpreted as circulation of time and it is one of the divine rules which has been mentioned explicitly in verses 140 and 141 of Surah Al-Imran. In addition to making many of the social developments and events meaningful during human life including success or failure, the present study shows that understanding and realization of this rule will open a new door to wise purposes of God in the course of educating human. Separating, cleansing, modeling, and destroying in the confrontation of the right and wrong are among the educational purposes of this developmental tradition that paying attention to it can be the entrance of studies on social sciences and humanities with Islamic background so that modeling humanistic behavior with the aim of future control and prediction could be possible.