روش شناسي اكتشاف در ما بعد طبيعت

Methodology of Discovery in Metaphysics

مابعد طبيعت به طوركلي دانشي حقيقي است كه روش اكتشاف در آن، برهان است؛ زيرا صرفاً برهان، مفيد يقين بالمعني الاخص است. با اين وصف، برخي مدارس ما بعد طبيعي شكلگرفته در دامنه مكتب حكمت متعاليه صدرالمتألهين، استدلال لمّي را كه استدلال از راه علت نفس‌الأمري است، در فلسفه جاري نميداند؛ زيرا موضوع فلسفه وجود است و محمولات وجود، همه راجع به وجود بوده و عين آن هستند؛ زيرا حقيقت وجود به دليل اصالت، غير ندارد؛ درحالي كه وجود، علتي وراي خويش ندارد. در «فلسفه رئاليسم» به مثابه دستگاه ما بعد طبيعي علامه طباطبايي، قسمي از استدلال انّي كه از طريق ملازمات عامه است، يقيني دانسته شده و روش اكتشاف در ما بعد طبيعت، برهان انّي از طريق ملازمات عامه قلمداد شده است. در اين نوشتار، روش اكتشاف در مابعد طبيعت و اين ديدگاه نوآورانه كه ريشه در سخنان شيخ الرئيس دارد، در تحليلي فرايندي و بديع آشكارسازي شده است.

Metaphysics is generally a real knowledge which uses demonstration (proof) as its method of discovery; because it is merely argumentation which leads to certainty in its special meaning. Yet some metaphysic schools formed in the field of the transcendental wisdom school of Molla-Sadra do not accept a priori proofs – which is a proof via the nafs-ol-amr cause – because the subject of philosophy is 'being' and the predicates of being are all about being and are identical with it; the reason is that there is nothing other than the reality of being because of the 'principality of being' while being has no cause beyond it. A kind of posteriori proof which is [obtained] through general consequences is considered certain in the "philosophy of realism" and the method of discovery in metaphysics is considered to be this kind of proof. The method of discovery in metaphysics and this innovating view which is rooted in the words of Sheikh-o-Ra'is [Avicenna] is disclosed in this article using an innovative and process analysis.