بررسي و تحليل ماهيت و كاركرد مجاز در مجازالقرآن ابوعبيده مَعمَر بن مثنَّي

Examining and analyzing permitted majaz in Majaz al-Quran

ميراث مكتوب كهن سرشار از اطلاعاتي است كه هسته اوليه شكل‌گيري علوم مختلف را روشن مي‌سازد. مجازالقرآن ابوعبيده معمر بن‌مثني از مهم­ترين آثار حوزه پژوهش­هاي ادبي و زباني است كه تأثير زيادي بر آثار بعدي گذاشته است. در اين مقاله با تبيين جايگاه مجازالقرآن در ميان تفاسير و تحليل مباني و الگوهاي تفسيري آن، به تحليل مفهوم مجاز و كاركردهاي آن در مجازالقرآن پرداخته شده است. با تحليل جايگاه مجازالقرآن در ميان تفاسير، وثاقت و مهارت‌هاي ابوعبيده مي‌توان به حوزه مفهومي مجاز و نيز تحليل درست ديدگاه دانشمندان در مورد اثر پي‌برد و پشتوانه علمي تحليل متن مجازالقرآن را نيز كشف نمود. نتايج پژوهش نشان مي­دهد كه ابوعبيده براي تبيين ماهيت و حوزه معنايي مجاز، پس از بيان مباني‌اش نسبت به زبان قرآن و تبيين علت نياز به تفسير، از ابزارهاي تفسيري مختلفي مانند تبيين واژگان، صرف و نحو، علوم بلاغت و قرائات بهره جسته است. همچنين بايد اشاره كرد كه معناي اصطلاح مجاز در گذر زمان تطور يافته و نخستين كاربرد آن در مجازالقرآن تفسيري بوده، اما در دوره‌هاي بعد در معناي خاص ادبي و در مقابل حقيقت به كار رفته است.

The ancient legacy is rich in information that clarifies the core of the formation of various sciences. The author of Abū ʻUbaydah Maʻmar ibn al-Muthanná al-Taymī is one of the most important works of literary and linguistic research that has had a great impact on the subsequent work This research has been conducted through an in-text and outsourced approach to analyze the perceived concept and its functions in the virtual world. From the point of view of external textual analysis, considering the time of its emergence, the cultural situation and the author's motivation, one can find an accurate analysis of the scientists' view of the effect of scientific and scientific support for introspection analysis. From the internal point of view, with the author's analysis of the language of the Qur'an, his view of the importance of poetry in theology and interpretation, as well as his understanding of the concept of interpretation, can be drawn from the point of view of the permissible conceptual domain. Abū ʻUbaydah used various explanatory tools such as vocabulary, syntax, rhetoric, and reading to explain the permitted nature.