الگوي تأثيرگذاري عوامل اقتصادي و فني در كيفيت پوسته تخم‌مرغ براي كاهش ضايعات در واحدهاي توليد تخم‌مرغ استان خراسان رضوي

يكي از مشكلات موجود در صنعت مرغداري بالا بودن ميزان ضايعات و تخم‌مرغ‌هاي شكسته از زمان توليد تا مصرف است. از اين ‌رو، در تحقيق حاضر، با استفاده از الگوي معادلات ساختاري مبتني بر كمترين مربعات جزئي، نحوه ارتباط اين عوامل و تأثير آنها در كاهش ضايعات تخم‌مرغ در كليه واحدهاي توليد تخم‌مرغ تحت پوشش اتحاديه مرغ تخم‌گذار استان خراسان رضوي بررسي شد. به اين منظور، متغيرهاي مورد بررسي و تأثيرگذار، در سه دسته عوامل مديريتي، محيطي و تغذيه‌اي گروه‌بندي شدند. نتايج نشان داد بيشترين تأثير در كاهش ضايعات تخم‌مرغ مربوط به عوامل مديريتي (0.840) است و عوامل محيطي (0.654) و عوامل تغذيه‌اي (0.123) بعد از آن قرار دارند. ميان عوامل مديريتي، متغيرهاي شغل اصلي مدير، سابقه مدير، سن تولك‌بري، نوع تهويه و آلودگي انگلي خارجي مهم‌ترين عواملي هستند كه مي‌توانند در كاهش ضايعات از طريق متغير پنهان مديريت مؤثر باشند. ميان عوامل محيطي نيز به ترتيب تعداد سالن، ميزان تخم‌مرغ توليدي، تلفات روزانه و مساحت سالن از عواملي هستند كه در كوتاه‌مدت قابل‌كنترل نيستند و نياز به مديريت زمان‌بر در بلندمدت دارند. ميان متغيرهاي يادشده، متغير ميزان توليد و تعداد سالن بيشترين تأثير را از طريق متغير پنهان عوامل محيطي در كاهش ضايعات دارند. درنهايت، ميان متغيرهاي تأثيرگذار بر عوامل تغذيه‌اي، مؤثرترين متغيرهايِ با تأثير مثبت بر كاهش ضايعات عبارت‌اند از كربنات كلسيم و پودر گوشت و مؤثرترين متغيرهايِ با تأثير منفي بر كاهش ضايعات عبارت‌اند از سبوس و ذرت؛ بنابراين، با توجه به تأثير عوامل مديريتي، توصيه مي‏شود براي مديريت واحدهاي توليد تخم‏مرغ افرادي باسابقه و دانش مرتبط براي انتخاب زمان مناسب تولك‌بري و كنترل انگل‌هاي خارجي انتخاب شوند.