آزمون ارتباطات پيشين و پسين رشد كشاورزي و فشار بر منابع طبيعي در ايران

كشاورزي و منابع طبيعي يك ارتباط دو سويه با هم دارند، و هدف اين مطالعه بررسي اتباطات بين بخش كشاورزي و منابع طبيعي در قابل روابط پيشين و پسين بين اين دو بخش ميباشد. از اين رو رابطه بين مصرف آب در بخش كشاورزي و ارزش افزوده سرانه اين بخش براي بررسي ارتباطات پيشين و رابطه بين انتشار دي اكسيد كربن در اين بخش و ارزش افزوده سرانه بخش كشاورزي، به عنوان ارتباطات پسين مورد ارزيابي قرار گرفته است. براي آزمون اين روابط از تئوري كوزنتس استفاده شده است. از آمار و اطلاعات استانهاي ايران در بين سالهاي 1380 تا 1392 و با استفاده از روش داده هاي پانل و روش اقتصادي سنجي فضايي، تخمين هاي لازم انجام شده است. نتايج نشان داد كه يك رابطه U معكوس بين انتشار دي اكسيد كربن و ارزش افزوده و همچنين بين مصرف آب و ارزش افزوده بخش كشاورزي ايران وجود داشته است. همچنين نتايج تخمين فضايي نشان داد كه در هر دو رگرسيون تخمين زده شده، وجود اثرات فضايي مورد تاييد بوده است. از اين رو يك رابطه مستقيم بين ميزان انتشار CO2 در يك منطقه، بر روي انشتار آن در مناطق مجاور وجود داشته است. اين رابطه در مورد مصرف سرانه آب نيز وجود داشته است. حال با توجه به تاييد منحني كوزنتس در استانهاي ايران، تدوام رشد كشاورزي ميتواند منجر به كنترل انتشار CO2 و افزايش بهره وري ارزشي آب در اين بخش گردد.