ارزيابي رقابت‌پذيري ايران در بازار جهاني گياهان دارويي و اولويت‌بندي كشورهاي هدف صادراتي

همواره اقتصاددانان و سياست‌گذاران كلان كشور از افزايش صادرات غيرنفتي به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش وابستگي به ذخاير زيرزميني تجديدناپذير ياد مي‌كنند. در راستاي نيل به اين هدف با توجه به نقش محوري بخش كشاورزي در اقتصاد كشور عمده نگاه‌ها به طرف آن جذب مي‌شود. گياهان دارويي با توجه به ارزش واحد بسيار بالا يكي از مهم‌ترين اقلام صادراتي بخش كشاورزي كشور مي‌باشد. امروزه به جهت وجود برخي تفاوت‌هاي عمده اجتماعي و اقتصادي در ميان جوامع مختلف مصرف‌كننده و وسعت بازارهاي جهاني، توسعه صادرات غيرنفتي و پايداري آن به طور عام و افزايش صادرات كشاورزي به طور خاص مستلزم به كارگيري يك روش اصولي و مدرن در راستاي شناسايي و اولويت‌بندي بازارهاي هدف صادراتي است. از اين‌رو پژوهش حاضر با هدف ارزيابي رقابت‌پذيري ايران در بازار جهاني گياهان دارويي و اولويت‌بندي كشورهاي هدف صادراتي گياهان دارويي به انجام رسيد. براي اين منظور ابتدا با استفاده از شاخص‌هاي مزيت‌نسبي آشكارشده و مزيت‌نسبي آشكارشده متقارن رقابت‌پذيري ايران در بازارهاي جهاني گياهان دارويي مورد ارزيابي قرار گرفت. سپس با بكارگيري تكنيك‌هاي غربال‌گيري و تصميم‌گيري چندشاخصه به اولويت‌بندي كشورهاي هدف صادراتي گياهان دارويي پرداخته شد. نتايج نشان مي‌دهد كه ايران طي سال‌هاي 2000 تا 2011 ميلادي در صادرات گياهان دارويي مزيت نسبي داشته است. همچنين كشورهاي امارات، عربستان، آمريكا، بريتانيا، قطر، بوتسوانا، هلند، آلمان، دانمارك و كانادا داراي بالاترين اولويت جهت انجام صادرات گياهان دارويي مي‌باشند.