بررسي پايداري الگوهاي تجاري براي كشورهاي منتخب خاورميانه و شمال آفريقا (منا)

پايداري الگوهاي تجاري براي هر كشوري باعث ثبات اقتصادي در داخل كشور و افزايش قدرت رقابتي در تجارت بين‌الملل مي‌شود. كشورهاي حوزه منا بخاطر مسائل گوناگوني نظير برخورداري از مواهب طبيعي داراي نقش استراتژيك در جهان هستند. بنابراين در اين مطالعه به شناخت و بررسي پايداري بلندمدت و كوتاه مدت الگوهاي تجاري كشورهاي منتخب حوزه منا در سه بخش كشاورزي، صنايع و معادن و انرژي به كمك محاسبه شاخصهاي مزيت نسبي آشكار شده‌ي متقارن پرداخته شد. آمار و اطلاعات لازم براي محاسبه شاخص‌ها به شكل داده‌هاي تركيبي براي دوره زماني 2000 تا 2014 براي سه بخش و 11 كشور منتخب منا از بانك جهاني جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد، الگوهاي تجاري براي كشورهاي عضو در بلندمدت براي بخش‌هاي كشاورزي و انرژي پايدار بوده ليكن براي بخش صنايع و معادن پايدار نبوده و به عبارتي تخصص گرايي در اين بخش كاهش يافته است. همچنين در كوتاه‌مدت الگوهاي تجاري متغير در سه بخش پايدار نبوده و سطح تخصصي كشورها در تجارت كاهش يافته است. در اين شرايط دولت‌ها با تشخيص كالاهاي صادراتي داراي مزيت در بخش‌هاي مختلف ميتوانند به پايداري الگوهاي تجاري خود در منطقه منا كمك كرده و شرايط بهتري را براي تجارت كالاهاي خود فراهم كنند. در اين بين، ايران با دارا بودن نيروي كار فعال و مزيت‌هاي گوناگوني كه در بخش‌هاي مختلف در بين كشورهاي حوزه منا دارد، مي‌تواند شرايط بسيار مساعدي را براي خود فراهم كند. لذا بايد مطالعات بسياري در اين حوزه صورت گيرد تا موقعيت تجاري ايران مشخص گرديده و قدرت رقابتي ايران نسبت به ديگر كشورهاي منطقه و جهان افزايش يابد.