بررسي تاثير نوسان قيمت محصولات كشاورزي بر الگوي بهينه بهره برداري محصولات زراعي شهرستان ساري

كشاورزان همواره در معرض ريسك هاي متفاوتي نظير نوسان قيمت محصولات كشاورزي قرارگرفته‌اند. لذا شناسايي ميزان ريسك‌گريزي كشاورزان در زمينه ي تغيير قيمت ها و لحاظ آن در بررسي اثرات احتمالي نوسان قيمت ها بر الگوي بهينه ي بهره برداري زمين هاي زراعي، امري مهم به نظر مي رسد. در اين راستا، در مطالعه حاضر با استفاده از الگوي برنامه ريزي رياضي اثباتي، به بررسي اثر نوسان قيمت محصولات كشاورزي بر واكنش زارعان شهرستان ساري در زمينه ي انتخاب الگوي كشت مناسب براي دوره 1392-1391 پرداخته مي شود. اطلاعات مورد نياز شامل هزينه توليد سال زراعي مذكور و اطلاعات قيمتي سال هاي 1392-1381، از داده‌هاي سازمان جهاد كشاورزي استان مازندران استخراج شده است. جهت تحليل داده‌ها نرم‌افزار GAMS مورد استفاده قرار گرفته است. نتايج بررسي كاهش 50 درصدي تا افزايش 50 درصدي نوسان قيمت حاكي از آن است كه سطح كشت محصولات ريسكي تر مانند پياز آبي، كلزاي ديم و سيب زميني آبي در صورت افزايش 50 درصدي نوسان قيمت، به ترتيب حدود 17، 4 و 2 درصد كاهش يافته درحالي‌كه محصولات كم ريسك تر مانند سوياي ديم، گندم ديم و جوي آبي به ترتيب تقريباً 4، 9/0 و 3/0 درصد با افزايش سطح كشت مواجه مي شوند. بر اساس نتايج تحقيق، از بين محصولات مورد بررسي گندم آبي در هر دو حالت افزايش و كاهش نوسان قيمت، با كاهش سطح كشت مواجه شده است. از طرفي كاهش نوسان قيمت بر سطح كشت محصولاتي مانند شلتوك و جو ديم اثري نداشته درحالي‌كه براي ساير محصولات نتايج معكوسي در مقايسه با افزايش نوسان قيمت، مشاهده شده است. چنين نتايجي مي تواند به درجه ريسك گريزي، ماهيت داده ها و در واقع نسبت ريسك به بازدهي محصولات وابسته باشد. لذا، براي مقابله با اثرات سوء نوسان قيمت‌ها، بايد محصولاتي انتخاب شوند كه كمترين تغييرات در آنها مشاهده شده است.