شناسايي عوامل قيمتي و غيرقيمتي مؤثر بر تمايل به مصرف گوشت ماهي در بين خانوارهاي شهرستان اروميه: كاربرد مدل لاجيت ترتيبي

فرآورده‌هاي دريايي و ماهي يكي از انواع غذاهاي سالمي است كه متأسفانه مصرف آن در جامعه ما ناچيز است و در سبد خانوارها كمتر ديده مي‌شود. هدف از مطالعه حاضر شناسايي و تحليل عوامل قيمتي و غيرقيمتي مؤثر بر تمايل به مصرف گوشت ماهي در بين خانوارهاي شهرستان اروميه در سال1395 مي‌باشد. براي اين منظور از الگويالگوي لاجيت ترتيبي بهره گرفته شد و اطلاعات مورد نياز به روش تكميل پرسشنامه به صورت نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌بندي متناسب از مناطق مختلف شهر اروميه (220 نمونه) به دست آمد. نتايج نشان داد كه 20 درصد خانوارها گوشت ماهي مصرف نمي‌كنند و 9 درصد آنها تمايل كمي به مصرف ماهي داشته و تنها 19 درصد مردم مصرف هفتگي ماهي دارند. نتايج حاصل از برآورد الگوي لاجيت ترتيبي مؤيد آن است كه نزديكي محل سكونت به مراكز خريد ماهي، وجود افراد سالمند در خانواده و كودكان زير ده سال تاثير قابل توجهي بر افزايش تمايل به مصرف ماهي داشته و وجود افراد با بيماري خاص در خانوار و قيمت ماهي موجب كاهش تمايل به مصرف آن مي‌گردد. نتايج نشان داد كه سطح آگاهي مردم از فوايد مصرف ماهي و شرايط عمومي خريد آن (ازجمله قيمت، طعم، ظاهر بسته‌بندي، دسترسي آسان به مراكز خريد و تازه بودن) در سطح مطلوبي قرار ندارد. اين در حالي است كه مطابق نتايج الگوي لاجيت ترتيبي برآورد شده، شاخص سطح آگاهي مردم از فوايد ماهي و شاخص شرايط عمومي خريد ماهي اثر معني‌داري بر تعداد دفعات مصرف ماهي در بين خانوارها دارد به طوريكه اگر شرايط اين دو شاخص يك درصد بهبود يابد احتمال تمايل به مصرف بيشتر ماهي به ترتيب 2/02 و 2/645 درصد افزايش خواهد يافت. همچنين نتايج محاسبه معيار نسبت شانس مويد آن است وجود افراد سالمند در خانواده و سن سرپرست خانوار به ترتيب بيشترين (3/23 درصد) و كمترين (0/977 درصد) اثر را بر احتمال افزايش تعداد دفعات مصرف ماهي دارند. در نهايت توصيه مي‌شود سازمان‌ شيلات و جهاد كشاورزي استان با برنامه‌ريزي‌هاي موثر و تبليغات كارآمد زمينه‌هاي بهبود وضعيت سطح اگاهي مردم از فوآيد ماهي و شرايط عمومي خريد آن را در سطح شهر فراهم نمايند.