شناسايي تأثير متقابل بين مكانيزاسيون و اشتغال‌زايي در بخش كشاورزي ( مطالعه موردي استان خراسان رضوي)

امروزه استفاده از ماشين‌ها و ادوات كشاورزي لازمه توسعه است و لذا تعيين مناسب سطح مكانيزاسيون در فعاليت‌هاي مختلف كشاورزي براي دسترسي به اهداف مربوط به توليد، اشتغال، توزيع درآمد و محيط‌زيست از مصاديق اين توجه است. از سوي ديگر، يكي از دغدغه‌هاي اصلي در بخش كشاورزي موضوع اشتغال در اين بخش مي‌باشد و ميزان تأثيرپذيري آن از عوامل اقتصادي در حال تغيير، از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. هدف از اين پژوهش بررسي اثر متقابل مكانيزاسيون و اشتغال در بخش كشاورزي استان خراسان رضوي مي‌باشد. براي اين منظور از الگوي سيستم معادلات همزمان پانل ديتا براي 19 شهرستان استان خراسان رضوي و طي سال‌هاي 951391 استفاده شده است. نتايج تحقيق بيانگر آن است كه اشتغال و مكانيزاسيون اثرات متقابل، منفي و معني‌دار بر يكديگر دارند، هر چند كه مكانيزاسيون اثرات به مراتب بيشتري را بر اشتغال بر جاي مي‌گذارد. همچنين توليد، واحدهاي خدمات مكانيزه و درآمد ناخالص تأثير مثبت و معني‌دار بر مكانيزاسيون كشاورزي دارد. از طرف ديگر هزينه نهاده‌هاي مصرفي (شامل بذر، سموم و كود شيميايي و حيواني) و دستمزد اثر منفي و معني‌دار و سطح زيركشت اثر مثبت و معني‌دار بر اشتغال دارد. پيشنهاد مي‌شود با تأسيس و گسترش شركت‌هاي خدمات ماشين‌هاي كشاورزي، وضعيت مكانيزاسيون را بهبود بخشيد. هم‌چنين، مي‌توانيم با بكارگيري نيروي‌كار متخصص در اين شركت‌ها، اشتغال را افزايش دهيم. علاوه بر اين، با پرداخت‌هاي حمايتي در جهت كاهش هزينه‌هاي توليد و افزايش درآمد ناخالص، مي‌توان كشاورزان را به ماندن در روستاها ترغيب نموده، كه خود باعث افزايش اشتغال كشاورزي مي‌شود.