ارزيابي كارايي زيست‌محيطي سيستم پرورش ماهي در قفس‌هاي دريايي؛ مطالعه موردي استان مازندران

مطالعه حاضر به منظور ارزيابي كارايي زيست‌محيطي سيستم پرورش ماهي در قفس‌هاي دريايي و ارائه پيشنهاد‌هايي براي كاهش انتشار آلاينده‌ها به اكوسيستم دريايي در سطح استان مازندران انجام شده است. در فصل پرورشي 139596 تعداد 9 مزرعه فعال پرورش ماهي در قفس در اين استان وجود داشته است كه ميزان انتشار آلاينده‌ها به محيط آبي در هر يك از اين مزارع، با روشي غير مستقيم ارزيابي شد. بر پايه نتايج، به ازاي هر تن ماهي قزل‌آلاي توليد شده در قفس‌هاي پرورش ماهي به طور متوسط 73.979 كيلوگرم نيتروژن، 13.893 كيلوگرم فسفر و 488.353 كيلوگرم كربن به محيط آزاد شده است. نرخ تبديل غذايي (نسبت غذاي داده شده به ماهيان به ميزان ماهي توليد شده) نيز بين 0.8974 با ميانگين 1.249 بود كه حاكي از تغييرات شديد كارايي تغذيه است. در ادامه با استفاده از رهيافت SBMDEA به ارزيابي كارايي زيست‌محيطي هر يك از مزارع پرداخته شد. متوسط كارايي زيست‌محيطي مزارع 0.599 بود كه نشان از وجود ظرفيت بالقوه بالا براي كاهش ميزان انتشار آلاينده‌ها و بهبود عملكرد زيست‌محيطي دارد. بر اساس يافته‌ها ضعف دانش فني قفس‌داران به خصوص در انتخاب زمان مناسب شروع و پايان دوره و مديريت تغذيه، ميزان آلاينده‌هاي آزاد شده به محيط را افزايش خواهد داد. لذا پيشنهاد مي‌شود كه با اعمال سياست‌هاي تشويقي، مزارع موفق تجربيات خود را به ديگر مزارع منتقل كنند. اين امر مي‌تواند از طريق برگزاري دوره‌هاي آموزشي با بكارگيري مدرسين مجرب و قفس‌داران موفق عملي شود.