نگرش نخبگان دولتي به جامعۀ ملل و منافع ملي ايران

ظهور سازمان‌هاي بين المللي، عصر جديدي را در عرصۀ ديپلماسي بين المللي ايجاد و پتانسيل چانه زني در سياست خارجي كشورها را افزايش داده‌اند. اگر جامعۀ ملل را به عنوان اولين سازمان عمومي بين المللي به حساب آوريم، تأسيس اين سازمان نقطه عطفي در سياست خارجي و روابط بين المللي محسوب مي‌شود. از اين‌رو ان استفاده از امكانات اين سازمان در سياست خارجي كشورها داراي اهميت قلمداد مي‌گردد. بر اين اساس اين پژوهش با صحه گذاشتن بر اهميت چنين سازماني در ميانه دو جنگ جهاني، به دنبال بررسي نحوۀ استفادۀ نخبگان دولتي ايران از اين پتانسيل جديد در راستاي منافع ملي كشور بوده و اين سؤال را مطرح نموده است كه آيا نمايندگان دولت ايران در جامعۀ ملل در راستاي رسيدن به اهداف ملي موفق عمل كرده‌اند يا خير. براي پاسخ به اين پرسش، پژوهش حاضر با روش تطبيقي از دو نظريۀ مهم رئاليسم و ايدئاليسم كه در دورۀ مورد نظر مهم‌ترين نظريات موجود در توجيه ايجاد چنين سازماني بوده‌اند استفاده نموده و با تطبيق رفتار و گفتار ديپلمات‌هاي ايران در مسائل جامعۀ ملل با اين دو نظريه، بررسي مناسبي در مورد ميزان موفقيت آنها انجام داده است و در نهايت با چنين مقايسه تطبيقي نتيجه مي‌گيرد كه تفاوت نگرش نخبگان دولتي ايران با واقعيت‌هاي موجود موجب شده تا علي‌رغم ديپلماسي فعال نتوانند بهرۀ كافي را از اين پتانسيل جديد ببرند.