فراتحليل چالش‌هاي محيط آموزش عالي در قرن بيست و يكم به‌عنوان الگوي جهت‌گيري برنامه‌هاي درسي

Meta-Aanalysis of Challenges of Higher Education Environment in the 21st Century and as a Pattern for Orientation of Curricula

هدف اين پژوهش شناسايي چالش‌هاي محيط آموزش عالي در قرن بيست‌ويك و الزام جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي بر اساس آن‌ها بود. در پژوهش حاضر از رويكرد كيفي و از روش تلفيقي (سنتز پژوهي) استفاده شد. جامعه‌ي آماري شامل مباني نظري و پژوهشي داخلي و خارجي مرتبط و در دسترس كه از شروع قرن بيست‌ويك تاكنون (2016-2001) در حيطه موضوع مورد مطالعه به انجام رسيده و همچنين مطالعاتي كه قبل از شروع قرن 21 در راستاي هدف پژوهش بودند در دو مرحله جمع‌آوري و از طريق نمونه‌گيري هدفمند و معيار اشباع نظري داده‌ها، انتخاب گرديدند. تجزيه‌وتحليل داده‌ها از طريق تحليل محتوا با استفاده از رويكرد جامع (كمي، كيفي) انجام گرفت. در بخش كمي از روش توصيفي و قالب مضامين و در بخش تحليل محتواي كيفي از روش قياسي و با استفاده از شبكه مضامين داده‌ها تحليل گرديد. همچنين جهت بررسي اعتبار داده‌ها از تحليل مقايسه‌اي، بازبيني و تطابق داده‌ها با منابع اطلاعاتي و جهت برآورد قابليت اعتماد داده‌ها و الگوي پيشنهادي از روش مرور همتا و نظرسنجي متخصصين استفاده گرديد. درنهايت، يافته‌ها هشت مؤلفه‌ي بحران زيست‌محيطي، كيفيت، يادگيري مادام‌العمر، فناوري اطلاعات و ارتباطات، آموزش توده، خصوصي‌سازي، جهاني‌شدن و بين‌المللي سازي، عناصر برنامه درسي آموزش عالي را به‌عنوان چالش‌هاي محيطي آموزش عالي در قرن بيست يكم معرفي و در چهار بٌعدكلي شامل،1- بُعد دسترسي 2- بُعد پاسخگويي 3- بٌعد يادگيري فناورانه 4-بٌعد برنامه درسي پويا، تركيب نموده و ابعاد الگوي جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي آموزش عالي با توجه به اين فراتركيب توسط شبكه‌ي مضامين ترسيم گرديد.

The purpose of this study was to identify the challenges of the higher education system in the 21^st century and the need for curriculum orientations according to these challenges. In the present study, a qualitative approach and a combination method (research synthesis) were used. The statistical society included the related and available theoretical and research theories, which were proposed since the beginning of the 21^st century (2001-2016) at the national and international levels, and the studies that were conducted before the beginning of the 21^st century. The data were collected at two stages through targeted sampling and theoretical saturation criterion. The data analysis was done through content analysis using a comprehensive (quantitative, qualitative) approach. The quantitative phase was conducted through descriptive method and analyzing the format of the content. an‎d in the content analysis the data grid network was analyzed. In addition, the Peer review and expert survey were used for the purpose of comparing the validity of the data, the review and adaptation of the data with the information sources and for estimating the reliability of the data and the proposed model. Finally, the findings revealed eight components of the environmental crisis, quality, lifelong learning, information and communication technology, mass education, privatization, globalization and internationalization. The findings also showed the challenges of higher education curriculum in the 21^st century in four dimensions: 1) access dimension; 2) responsiveness dimension; 3) technological dimension, and 4) dynamic curriculum dimension.