بررسي نقش شهر هاي كوچك در توسعه فضايي منطقه اي (نمونه موردي شهر دهگلان)

شهرهاي كوچك با پذيرش بخشي از سرمايه‌ها و عوامل توليد مي‌توانند عامل جذب جمعيت و نهايتاً كمك به برقراري تعادلي در منطقه خود شوند تا معضلات شهري را كه ريشه در روستاها دارند كاهش دهند. براي دستيابي به توزيع متوازن و عادلانه، جمعيت، سرمايه، امكانات، تسهيلات و همچنين فعاليت‌هاي اقتصادي در سطح ملي و منطقه‌اي شهرهاي كوچك بويژه شهرهايي كه موقعيت استقرار آنها در شبكه سكونتگاهها به عنوان عامل واسط ميان كانون‌هاي شهري و روستايي عمل مي‌نمايند مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پژوهش بررسي نقش شهرهاي كوچك در توسعه فضايي منطقه‌اي است رويكرد حاكم بر اين تحقيق روش توصيفي تحليلي مي‌باشد. براي جمع آوري آمار و اطلاعات مورد نياز از روش‌هاي كتابخانه‌اي و بررسي متون و آمارنامه‌ها و نتايج تفصيلي سرشماري‌هاي استفاده گرديده است. براي تجزيه و تحليل تحولات جمعيت شهرستان‌ها، نقاط شهري و روستايي از نرم افزارهاي Spss و Excel بهره برده شده است تا تحولات جمعيت طي سال‌هاي فوق مشخص شود. سپس تحولات شبكه شهري و نظام سلسله مراتبي آن، طي سه دوره سرشماري بررسي شده است. در اين مطالعه از روش‌ها و مدل‌هايي مرتبط از قبيل رتبه اندازه، ضريب كشش پذيري، مدل ژرژشابو و بورژوگارنيه، شاخص مركزيت، شاخص نخست شهري استفاده گرديد. نتايح مدل فوق نشان داد كه شهر دهگلان در بخش‌هاي كشاورزي و صنعت به ترتيب با 1.67 و 1.17 داراي اقتصاد پايه و در بخش خدمات داراي اقتصاد غير مي‌باشد. اين مسأله با توجه به نقش مركزيت شهر دهگلان در سطح شهرستان نشان دهنده ضعف اين بخش در اقتصاد پايه شهر دهگلان مي‌باشد با توجه به تفسير مدل ضريب مكان مشخص شد كه شهر دهگلان در اين تأمين خدمات و امكانات محدوده شهرستان در وضعيت مناسبي قرار ندارد.