رابطۀ سلامت روان با رفتارهاي رانندگي در شهر تهران: نقش واسطه اي ذهن آگاهي

The relationship between mental health and driving behaviors in Tehran: the role of mediator Mindfulness

زمينه و هدف: تخلفات رانندگي همواره يكي از علل بروز مشكلات، معضلات و حوادث ترافيكي در همۀ جوامع بوده است. با توجه به اينكه عامل اصلي بروز تصادفات ناشي از خطاي عوامل انساني شناخته ‌شده است، بررسي رفتارهاي رانندگي و عوامل مؤثر بر آن مي­تواند نقش مهمي در كاهش مخاطرات داشته باشد. براين‌اساس، هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي نقش واسطه­اي ذهن­ آگاهي در رابطۀ ميان سلامت روان و رفتارهاي رانندگي رانندگان شهر تهران بوده است. روش: جامعۀ هدف را كليۀ رانندگان شهر تهران تشكيل مي­ دهند و تعداد 202 نفر به‌عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه­گيري در دسترس انتخاب‌ شده و به پرسشنامه­هاي سلامت عمومي گلدبرگ و هيلر (1972)، ذهن‌آگاهي براون و رايان (2003) و رفتار رانندگي منچستر (1990) پاسخ دادند. نتايج توسط آمارهاي توصيفي و استنباطي موردبررسي قرار گرفت و براي بررسي مدل از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شد. يافته­ها: نتايج تحليل مدل به‌وسيلۀ نرم‌افزار AMOS نشان داد كه مدل پيشنهادي با داده­ها برازش داشته و متغير ذهن­آگاهي، نقش ميانجي كامل را بين سلامت روان و رفتارهاي رانندگي دارا است؛ يعني سازۀ ذهن­آگاهي مي­تواند تبيين­ كنندۀ رابطۀ تفاوت­ هاي فردي در حوزۀ سلامت روان با رفتارهاي رانندگي باشد. نتايج و پيشنهادها: با توجه به يافته ­هاي پژوهش براي تبيين رابطۀ تفاوت­هاي فردي در حوزۀ سلامت روان با رفتارهاي رانندگي مي­توان از سازۀ ذهن­ آگاهي كمك گرفت. درنتيجه پيشنهاد مي­شود به‌منظور بهبود وضعيت رانندگي و كاهش ميزان تصادفات، ارزيابي­ هاي سلامت روان در زمان دريافت گواهينامۀ رانندگي انجام گيرد و همچنين آموزش­هاي ذهن­ آگاهي براي افراد آسيب­ پذير به خطاهاي رانندگي در نظر گرفته شود.

Background and aim: Driving violations has always been one of the causes of occurring problems, difficulties and traffic accidents in all societies. Given that the main cause of accidents is known due to human error. Investigating driving behaviors and the factors affecting it can play an important role in reducing the risk. Accordingly, the main purpose of the present study was to investigate the mediating role of mindfulness about the relationship between mental health and drivers driving behaviors in Tehran. Method: The target community is composed of all drivers in Tehran city and 202 individuals are selected as sample using available sampling method and responded to Goldberg and Hiller's general health questionnaire (1972), Brown's and Ryan's mindfulness (2003) and Manchester's driving behavior (1990). The results were analyzed by descriptive and inferential statistics. Structural equation modeling method was used to examine the model. Findings: The results of the model analysis by AMOS software showed that the proposed model is fitted with the data and the mindfulness variable has a complete mediator role between mental health and driving behaviors. That is, the mindfulness structure can explain the relationship between individual differences in mental health with driving behaviors. Results and suggestions: According to the findings of the research, mindfulness structure can be used to explain the relationship between individual differences in mental health and driving behaviors. Mental health assessments are made when a driver's license is issued to improve driving conditions and reduce accidents as well as mindfulness training is to be considered for vulnerable people to drive errors.