اثر مخارج دولت بر رشد و همگرايي بخش كشاورزي (رهيافت پانل ديتا)

در دهه‌هاي اخير رابطه بين اندازه دولت و رشد اقتصادي يكي از موضوعات مورد توجه اقتصاددانان بوده و نظرات متفاوتي در اين خصوص ارائه‌شده است. در اين مقاله به بررسي اثر اندازه دولت بر رشد بخش كشاورزي و همگرايي آن در استان‌هاي كشور در بازه زماني 95-1386 پرداخته‌شده است. در اين تحليل ابتدا تابع توليد دوبخشي رام مدنظر قرارگرفته و سپس به‌منظور تفكيك اثرات انواع سرمايه از مدل تعميم‌يافته مدل منكيو رومر و وايل استفاده شد. در نهايت الگوي اقتصادسنجي با استفاده از داده‌هاي پانل و روش اثرات ثابت برآورد گرديد. يافته‌ها نشان داد كه بزرگ‌تر شدن اندازه دولت اثري مثبت بر رشد بخش كشاورزي خواهد داشت. همچنين دخالت دولت، موجب كاهش سرعت همگرايي بخش كشاورزي در بين استان‌ها مي‌گردد. افزايش سطح زيركشت، مكانيزاسيون، آموزش كشاورزان، سرمايه فيزيكي، اجتماعي و انساني ازجمله عوامل مؤثر بر رشد بخش كشاورزي مي‌باشند. با توجه به اثر مثبت اندازه دولت بر رشد بخش كشاورزي پيشنهاد مي گردد، اجراي سياست كوچك‌سازي دولت و كاهش حمايت‌هاي دولتي در زيربخش كشاورزي به‌صورت تدريجي و با در نظر گرفتن تمامي جوانب امر تحقق يابد.