مقايسه برخي عوامل بوم شناختي مؤثر بر پراكنش گونه هاي Prangosferulacea و Prangos pabularia در مراتع استان اردبيل

هدف از اين تحقيق بررسي عوامل محيطي مؤثر بر پراكنش دو گونه Prangos ferulacea Lindl و Prangos pabularia Lindl در مراتع استان اردبيل بود. هفت رويشگاه جنس جاشير شناسايي شد كه در سه رويشگاه آن گونه P . ferulacea و در دو رويشگاه گونه .P pabularia حضور داشت. در هر رويشگاه، مكانهاي نمونه برداري مشخص و در طول 3 ترانسكت 100 متري در 10 پلات چهار مترمربعي تراكم گونه ثبت شد. نمونه خاك از ابتدا، وسط و انتهاي هر ترانسكت از عمق 30-0 سانتيمتري برداشت شد. در مجاورت هر رويشگاه در مكانهاي عدم حضور گونه نيز نمونه برداري به شيوه يكسان انجام گرديد. در مكانهاي نمونه برداري ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت شيب و در آزمايشگاه برخي خصوصيات خاك مانند ماده آلي، ازت، فسفر، پتاسيم، اسيديته، هدايت الكتريكي و بافت تعيين شد. براي بررسي اثر عوامل محيطي بر حضور و عدم حضور دو گونه مورد نظر و مقايسه ميانگين خصوصيات اندازه گيري شده به ترتيب از تجزيه واريانس يك طرفه و آزمون توكي استفاده شد. براي تعيين درجه اهميت متغيرهاي اندازه گيري شده در پراكنش اين گونهها، آناليز تشخيص مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه گونه P . pabularia در مكان هاي با مقدار فسفر، درصد رس، هدايت الكتريكي، مقدار بارندگي، درصد شن، درصد شيب و اسيديته خاك بيشتر و گونه P . ferulacea در مكان هاي با ارتفاع از سطح دريا بيشتر و مقدار بارندگي و پتاسيم خاك كمتر سازگاري بهتري داشتند. با توجه به نتايج حاصل از آناليز تشخيص، عوامل هدايت الكتريكي، ماده آلي، پتاسيم، ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت شيب، درصد سيلت و رس، بارندگي و دما در تمايز مكانها و انتشار گونه هاي مورد مطالعه مؤثر بودند. بر اساس نتايج مي توان در پيشنهاد گونه ها براي مديريت، اصلاح و احياء مراتع به طور مناسب تري تصميم گيري نمود.