تأثير اسانس هاي گياهي بر مهار رشد قارچ Aspergillus ochoraceus و كاهش آكراتوكسين A در جو

قارچكش هاي شيميايي در دسترس ترين و راحت ترين روش مبارزه با بيماري هاي گياهي هستند، اما نگراني هايي را بابت به مخاطره انداختن سلامت انسان و باقي ماندن در محيط زيست ايجاد مي نمايند. جو يكي از مهم ترين و پر مصرف ترين غلات در دنيا به شمارمي رود. اسانس هاي گياهي تركيبات فرار حاصل از گياهان هستند كه با داشتن اجزاي فنلي و آنتي اكسيداني، از خاصيت ضدميكروبي قوي برخوردارند. هدف از اين پژوهش بررسي اسانس چهار گونۀ گياهي شامل مرزه خوزستاني، آويشن دنايي، رزماري و رازيانه بر رشد و ميزان توليد آكراتوكسين در قارچ بيماري زاي Aspergillus ochraceus در جو است. در اين مطالعه تأثير اسانس چهار گونۀ گياهي در محيط كشت بر روي رشد و ميزان توليد آكراتوكسين A قارچ بيمارگر A. ocraceus مورد بررسي قرار گرفت. علاوه بر اين آكراتوكسين به صورت آماده در محيط كشت در اختيار اسانس هاي ذكر شده قرار گرفت و تأثير اين اسانس ها بر روي آن بررسي شد. اندازه گيري آكراتوكسين توسط دستگاه كروماتوگرافي لايه نازك با كارايي بالا صورت پذيرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه اسانس ها به صورت معني داري قادر به كاهش رشد قارچ بيمارگر و توليد توكسين به وسيلۀ بيمارگر مي باشند. اسانس مرزه خوزستاني در غلظت µg250 در ميلي ليتر با جلوگيري كامل از رشد قارچ در محيط مايع باعث عدم توليد آكراتوكسين قابل رديابي در محيط شد. در غلظت 250µg/ml اسانس هاي آويشن دنايي و رزماري به ترتيب باعث كاهش وزن خشك قارچ به ميزان 79.1 و 53.2درصد شد و در نهايت مهار كامل توليد توكسين قارچ مشاهده شد. اسانس رزماري در بالاترين غلظت كاربردي (µg/ml 1000) از رشد قارچ به طور كامل ممانعت نكرد اما از توليد توكسين به طور كامل ممانعت كرد. اسانس گياهان مرزه خوزستاني، آويشن دنايي، رزماري و رازيانه داراي خاصيت قارچكشي هستند. اين اسانس ها در محيط كشت نيز بر آكراتوكسين تأثير گذاشته و آن را تجزيه مي كنند.