مقايسه روش فرآيند تحليل شبكه‌اي (ANP) و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) در آمايش سرزمين به روش اختصاص چندهدفه زمين (MOLA)

هدف اساسي از آمايش سرزمين، مديريت و برنامه‌ريزي آن، توزيع فعاليت‌هاي اقتصادي، اجتماعي، جمعيتي و ظرفيت‌هاي آشكار و پنهان با توجه به توان سرزمين و تحولات و دگرگوني‌هاي زمان و نيازها است. در اين پژوهش براي پهنه‌بندي و آمايش شهرستان‌هاي گرگان و علي‌آباد در هشت كاربري كلان، از روش بهينه‌سازي اختصاص چندهدفه زمين استفاده شد. از روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و فرآيند تحليل شبكه‌اي (ANP) و نظر كارشناسان براي وزن‌دهي به كاربري‌هاي كلان در سه معياراصلي اكولوژيك، اقتصادي و اجتماعي انجام شد. همچنين مقايسه زون‌بندي بر پايه وزن‌دهي دو روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي و فرآيند تحليل شبكه‌اي موردبررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد با توجه به مقادير كاپاي كل (0.9151)، كاپاي مكاني (0.9524)، كاپاي استاندارد (0.9523) و توافق شانس (0.1111) زون‌بندي به روش اختصاص چندهدفه زمين‌بر پايه وزن‌هاي فرآيند تحليل سلسله مراتبي و فرآيند تحليل شبكه‌اي داراي شباهت زيادي است اما اختلاف جابه‌جايي كاربري‌ها در دو روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي و فرآيند تحليل شبكه‌اي تعداد 88663 پيكسل (7979 هكتار)  معادل  2.9 درصد كل منطقه موردمطالعه بود. بدين منظور داده‌هاي آماري  فاكتورهاي شيب، ارتفاع، تراكم پوشش گياهي، بارش و فرسايش‌پذيري بر پايه‌ي وزن‌دهي دو روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي و فرآيند تحليل شبكه‌اي استخراج شد. باتوجه به نتايج، جايگيري كاربري‌ها بر پايه روش فرآيند تحليل شبكه‌اي در مقايسه با فرآيند تحليل سلسله مراتبي به‌صورت كلي مناسب‌تر است. بدين معني كه روش فرآيند تحليل شبكه‌اي داراي عملكرد مناسب‌تري در وزن‌دهي به كاربري‌ها داشته است. نتايج اين پژوهش ارتباط و اهميت همه جنبه‌هاي اكولوژيكي، اقتصادي و اجتماعي را در آمايش و برنامه‌ريزي استفاده از سرزمين بيان مي‌كند.