پديد آورندگان :
توكلي نكو ، حسين - بخش تحقيقات جنگل ها و مراتع , توكلي نكو ، حسين - بخش تحقيقات جنگل ها و مراتع , شيرواني ، انوشيروان - گروه جنگلداري , شيرواني ، انوشيروان - گروه جنگلداري , عصاره ، محمد حسن - گروه تحقيقات زيست فناوري , عصاره ، محمد حسن - گروه تحقيقات زيست فناوري , ادناني ، سيد مهدي - بخش تحقيقات جنگل ها و مراتع , ادناني ، سيد مهدي - بخش تحقيقات جنگل ها و مراتع , محبي كيا ، منيره - گروه زراعت و اصلاح نباتات , محبي كيا ، منيره - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
اكوتيپ , پده , درخت , شوري , شاخص حساسيت
چكيده فارسي :
پده (Populus euphratica Olive.) يكي از گونههاي درختي مناطق بياباني است كه در برابر تنشهاي محيطي از جمله شوري تحمل بالايي دارد. اين پژوهش با هدف بررسي اثر غلظتهاي مختلف شوري بر عملكرد اكوتيپهاي پده و معرفي برترين اكوتيپ، بهصورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام گرديد. عاملها شامل منشأ جغرافيايي (A) متشكل از 12 اكوتيپ پده مورد ارزيابي و شوري (B) شامل پنج غلظت 0 (بدون تنش)، 75 (تنش ملايم)، 150 (تنش متوسط)، 225 (تنش نسبتاً شديد) و 300 ميليمولار كلريدسديم (تنش شديد) بود. پس از اندازهگيري صفت وزن خشك اندام هوايي گياه، شاخصهاي تحمل و حساسيت به تنش در اكوتيپها و تيمارهاي مختلف مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تنش شوري بر شاخصهاي مورد مطالعه اثر معنيداري داشت؛ در شرايط تنش با افزايش غلظت شوري، تحمل گياه پده به تنش و ميزان عملكرد آن كاهش و در مقابل، حساسيت به تنش افزايش داشت. در حالي كه در شرايط بدون تنش، كاهش عملكرد نسبت به تنش ملايم مشاهده شد. از 12 اكوتيپ مورد ارزيابي، حميديه و معصوميه از نظر شاخصهاي مورد بررسي برترين اكوتيپها در شرايط شور شناخته شدند. برآورد ضرايب همبستگي بين شاخصها نشان داد تمام شاخصهاي بررسي شده براي انتخاب اكوتيپهاي متحمل مناسب هستند بهطوري كه توجه به هر يك از شاخصهاي عملكردي و يا شاخص تحمل تنش بهطور همزمان با يكي از شاخصهاي SSIوTOL براي شناسايي اكوتيپ مطلوب اهميت دارد. همچنين اگرچه گروهبندي بهروش Ward نتوانست ارتباطي ميان تنوع جغرافيايي با شاخصهاي عملكردي و تحمل به تنش در اكوتيپهاي مورد بررسي برقرار كند اما اكوتيپها را از نظر شاخصهاي بررسي شده بهطور مناسبي به چهار گروه تفكيك نمود.
