مكانِ خاطره: خوانشي باختيني از فيلم كلاغِ بهرام بيضايي

The Location of Memory A Bakhtinian Reading of Bahram Beyzaie’s The Crow

پژوهش حاضر، با بهره‌گيري از ابزارهاي خاصِ مطالعه‌ ادبيِ ميخاييل باختين، در پي بررسي مفهوم فضا/زمان (كرونوتوپ) در فيلم «كلاغ» (1356) به كارگرداني بهرام بيضايي است. به‌كار‌گيري مفهوم كرونوتوپ در تحليل فيلم به عنوان متن سينمايي به توسعه مفهوم آناكرونوتوپي بودن (به معناي نابه‌هنگامي و بي‌جايي به‌هم‌پيوسته) مي‌انجامد. اين مفهوم در بررسي ساز‌و‌كار خاطره در اين فيلم مورد استفاده قرار گرفته است. گفته‌هاي شخصيت‌هاي اصلي فيلم نيز به عنوان ابزار برقراري ارتباط و نيز به عنوان نمونه‌هاي ظهور آناكرونوتوپي بودن مورد كاوش واقع شده‌اند. در پايان، با بهره‌گيري از طيف باختينيِ ارتباط (ميان دو قطب گفته‌هاي مونولوگي و گفته‌هاي داراي پايان گشوده)، مسئله برقراري ارتباط با عموم (يا صرفاً فردي ديگر) در روايت اين فيلم و نسبت آن با مفهوم آناكرونوتوپي بودن مورد بحث قرار گرفته است.

This study is concerned with the use of specific tools from Mikhail Bakhtin’s comprehensive literary work in order to investigate the notion of time/space in Bahram Beyzaie’s 1979 movie, The Crow. Employing the Bakhtinian notion of chronotope in the analysis of the movie as a cinematic text proves helpful in developing the notion of anachronotopicity, which is then utilized to investigate the workings of memory in the movie. The main characters’ utterances, as means of communication and as other manifestations of anachronotopicity, are also explored. Finally, the issue of communicating with a public (or simply another person) in the narrative of the movie is discussed through the Bakhtinian spectrum of communication between monological and open-ended utterances and its relation with the introduced notion of anachronotopicity.