تغيير ژانر و بقاي هويت - تحليل ژانرهاي سينماي جنگ ايران با نظريۀ سيستم هاي اجتماعي

Genre Shift and Identity Maintenance – An Analysis of Iranian War Film Genres (1980-2013) with Niklas Luhmann’s Social Systems Theory

با مشاهدۀ دقيق فيلم­‌هاي جنگ ايران و عراق در جامعۀ ايراني متوجه مي­‌شويم كه ژانرهاي آن‌ها طي تطور اين جامعه تغيير كرده‌اند. بدين ترتيب قواعد مبتني بر طبقه‌‌بندي كه تا كنون براي شناختن ژانر در نظريه­‌هاي فيلم در دسترس بوده‌اند زير سؤال مي‌روند و لزوم پردازش مفهومي تازه از ژانر مطرح مي‌شود. اين امر را مي­ توان با كمك نظريۀ سيستم­‌هاي اجتماعي نيكلاس لومان محقق ساخت. اين نظريه روش طبقه­‌بندي را طرد كرده و به جاي آن به جدايش كاركردي روي مي­‌آورد و بعلاوه كمك مي­‌كند تا سينماي ايران را در بستر اجتماعي­‌اش بررسي كنيم. در اين مقاله با نگاهي به كاركرد فيلم در جامعه به عنوان يكي از رسانه­‌هاي ارتباط جمعي و با مكان­ يابي مفاهيم حافظه، واقعيت، هويت و ژانر در نظريۀ لومان الگويي بخصوص در روند تغيير ژانرهاي بالا خواهيم يافت كه توسط مراحل طور جامعۀ ايراني نقطه‌­گذاري مي­‌شود. بدين منظور از روش تحقيق كيفي، تحليلي و انتقادي بهره خواهيم گرفت.

A close observation of Iran-Iraq war films in the Iranian society reveals that their genres have shifted in the course of the society’s evolution. This questions the category-based principles of genre we have known so far in literature concerning film theory and necessitates a new conceptualization of genre, which can be realized with the aid of Niklas Luhmann’s social systems theory. This theory abandons categorization in favor of functional differentiation and helps us observe Iranian war movies in their societal context. By taking a close look at the function of film in the society as one of the mass media, and through locating the concepts of memory, reality, identity and genre in Luhmann’s theory, I shall find a pattern in the mentioned genre shift which is in turn punctuated by the Iranian society’s different stages of evolution. To do so, I shall rely on a qualitative, analytical and critical method.