كارائي مصرف آب و بهره‌وري آب در ژنوتيپ‌هاي سيب‌زميني تحت تنش كم آبي

شناخت ارقام مقاوم به خشكي جهت حفظ منابع آب و ارتقاء بهره‌وري از راه‌كارهاي توسعه كشاورزي پايدار در مناطق خشكي مانند ايران مي باشد. به‌منظور شناخت ميزان حساسيت ژنوتيپ ‌هاي مختلف سيب ‌زميني به تنش كم آبي، پژوهشي به‌ صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طي دو سال اجرا گرديد. ژنوتيپ ‌هاي سيب‌زميني در 11 سطح (آگريا، كايزر، ساوالان، سانته، مارفونا، هرمس، جلي، پيكاسو، ميلوا، 1397081، 2397069) و تيمار آبياري در دو سطح (تنش و شاهد) اعمال شد. در ابتدا آبياري به روش تيپ و نرمال انجام و در مرحله تشكيل غده، آبياري تيمار تنش قطع و تيمار شاهد به‌ صورت نرمال آبياري گرديد. پس از اينكه كمبود رطوبت خاك به نود درصد رسيد، مجدداً آبياري انجام تا خاك به ظرفيت زراعي رسيده و تا انتهاي دوره رشد آبياري به‌ صورت نرمال انجام گرفت. نتايج تجزيه مركب آناليز داده ‌هاي دو سال، كاهش عملكرد بيولوژيك، وزن تر غده سالم، وزن تر غده سالم قابل فروش، حداكثر شاخص سطح برگ، وزن خشك، تبخير و تعرق و مصرف آب در ژنوتيپ‌ ها تحت شرايط تنش نسبت به شاهد نشان داد. بهره ‌وري آب بر مبناي وزن تر غده سالم و غده سالم قابل فروش در اكثر ژنوتيپ ‌ها تحت شرايط تنش كاهش يا تمايل به كاهش داشت. همچنين كارآئي مصرف آب بر مبناي عملكرد غده سالم و عملكرد غده سالم قابل فروش در هر دو سال در شرايط تنش نسبت به شاهد در همه ژنوتيپ‌ ها بجز 2397069 كاهش يافت. بيش‌ترين ميزان بهره‌ وري آب بر مبناي وزن تر غده سالم قابل فروش در هر دو سال در تيمار تنش در ژنوتيپ 2397069 به‌ ترتيب 41/5 و 5 كيلوگرم بر مترمكعب مشاهده گرديد. بر اساس نتايج حاصل از اين آزمايش اجراي تحقيقات تكميلي به‌ منظور دستيابي به ژنوتيپ مناسب سيب‌ زميني براي شرايط كم ‌آبي و واقعي كشور با توجه به تنوع فصل كاشت، مكان ، شرايط آب و هوايي، كيفيت سيب ‌زميني بذري، نيروي متخصص و ... پيشنهاد مي گردد.