اصلاح معادلات تجربي برآورد نشت با استفاده از تشابه ابعادي (كانال خاكي بلداجي، استان چهارمحال و بختياري)

تلفات زياد از كانال هاي آبياري سبب شده كه پوشش دهي كانال هاي انتقال به عنوان يكي از راهكارهاي مهم در افزايش بازده انتقال آب مطرح شود. توجيه فني پوشش انهار خاكي نياز به بررسي ميزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، ميزان نشت و نفوذ از كانال خاكي بلداجي، شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختياري، با بافت خاك لومي، با استفاده از مدل فيزيكي و روابط تشابه ابعادي، در محدوده دبي هاي 40 تا 100 ليتر در ثانيه اندازه گيري شد. بدين منظور از معادلات تجربي موريتز، اينگهام، هندوستان، مولس ورس و يني دوميا، آفنگندن و ديويسويلسون براي تخمين نشت و نفوذ استفاده شد. نتايج نشان داد پيش از اصلاح ضرايب معادلات، نتايج روش اينگهام بيشترين مقدار R2 (917/0) را با مقادير اندازه گيري شده دارد. در اين روش، متغيرهاي مستقل، عمق آب، طول كانال و محيط خيس شده مي باشند. ولي پس از واسنجي معادلات تجربي براي كانال مورد نظر و اصلاح ضرايب آنها نيز روش موريتز و اينگهام، با بيشترين مقدار R2 ( 90/0) و كمترين مقدار RMSE ( 2/3 ليتر) به عنوان روابط برتر تخمين نشت در منطقه مورد مطالعه تشخيص داده شدند. تمامي معادلات نشت، در ابتدا كم برآورد نشان دادند كه اصلاح ضرايب، منجر به رفع اين مشكل گرديد. استفاده از تشابه ابعادي و انتقال شرايط كانال به آزمايشگاه سبب كاهش هزينه و صرفه جويي در وقت شد كه با حصول نتايج قابل قبول و قابل مقايسه با مطالعات پيشين، مي توان به كارگيري اين روش را در شرايط كنتر ل شده ي آزمايشگاه براي مناطق مشابه نيز پيشنهاد نمود.