پتانسيل‌يابي اراضي مستعد كشت گردو در استان تهران با روشFuzzy AHP

گردو به‌عنوان يكي از محصولات پربازده، نقش قابل توجهي در وضعيت اجتماعي و اقتصادي كشاورزان در بسياري از مناطق كشور دارد و با توجه به بازده اقتصادي اين محصول در سال هاي اخير، شاهد افزايش چشمگير سطح زير كشت آن هستيم. درخت گردو بسيار به شرايط آب و هوايي وابسته است، بنابراين لازم است قبل از كشت آن كه نياز به سرمايه گذاري اوليه نسبتاً بالايي دارد، اقداماتي در خصوص شناسايي مناطق مناسب و مستعد كاشت صورت گيرد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر ارزيابي و شناسايي اراضي مستعد براي كاشت گردو در سطح كل استان تهران جهت حصول بازده توليد مطلوب مي باشد. بدين‌منظور از پارامترهاي اقليمي (شامل دما، رطوبت نسبي، بارندگي و سرعت باد) مربوط به 12 ايستگاه سينوپتيكي در داخل استان و 8 ايستگاه در استان هاي مجاور با طول دوره آماري 11 سال (2004 تا 2014 ميلادي)، توپوگرافي و كاربري اراضي به‌منظور مكان يابي و پهنه بندي مناطق مستعد كشت گردوي ايراني استفاده شده است. ابتدا از تمامي پارامترهاي مورد نظر لايه اطلاعاتي رستري توليد شد. سپس با بررسي مطالعات پيشين و نظر كارشناسان در ارتباط با خصوصيات فيزيولوژيكي و نيازهاي رويشي درخت گردو، آستانه هاي مطلوب و نامطلوب جهت رشد درخت تعيين و با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي و تهيه پرسشنامه ميزان ارجحيت و تأثيرگذاري هريك از پارامتر ها محاسبه شد. در ادامه با استفاده از تابع عضويت فازي كليه لايه هاي اطلاعاتي نرمال سازي شده و در نهايت از طريق ابزار هم پوشاني فازي در محيط نرم افزار ArcGis، نقشه پهنه بندي نهايي تهيه و استخراج گرديد. مطابق با اين نقشه، از ميان كل اراضي استان تهران 243882.9562 هكتار معادل 17.82 درصد جهت كاشت گردوي ايراني داراي استعداد بسيار مناسب مي باشد. همچنين نتايج نهايي حاكي از آن است كه از ميان پارامترهاي مؤثر بر رشد گردو سه عامل دما، رطوبت نسبي و جهت شيب از تأثير و اهميت ويژه اي برخوردار هستند.