بررسي ميزان پس‌روي و حجم رسوب فرسايش پس‌رونده در مجاري با شيب تند

فرسايش پس‌رونده، در اثر يك تغيير ناگهاني در بستر آبراهه‌هاي با شيب تند شكل مي‌گيرد و به سمت بالادست حركت مي‌كند. وقوع پديده فرسايش پس‌رونده در آبراهه‌ها موجب گود افتادگي بستر و ناپايدار شدن سواحل خواهد شد، درنتيجه رودخانه تعريض شده و حاصل اين پديده انتقال حجم زياد رسوب به پايين‌دست و مخزن سدها مي‌باشد. در تحقيق حاضرتعداد پنج نمونه خاك چسبنده شامل رس و سيلت با درصد اختلاط متفاوت براي شيب بالادست 25 و پايين­دست پنج درصد براي دبي، سرعت و عمق‌هاي جريان مختلف مورد بررسي و آزمايش قرار گرفت. ميزان حجم رسوب توليد شده به‌صورت لحظه‌اي و متوسط و نرخ پس‌روي و نيز دبي رسوب اندازه‌گيري شد. از جمله پديده‌هايي كه در اين تحقيق مشاهده شد و نقش مهمي در توليد حجم رسوب و نرخ پس‌روي داشت عبارتند از وقوع پرش هيدروليكي در محل اتصال شيب تند به ملايم، در سطح خاك و افزايش شيب بستر در حين آزمايش به‌دليل فرسايش بود. بر اساس نتايج به‌دست آمده تغيير سه پارامتر ميزان درصد رس و سرعت جريان با حجم فرسايش و نيز افزايش نرخ مهاجرت رسوبات و سرعت پس‌روي رابطه مستقيم دارد. در حالت رس خالص با افزايش سرعت جريان به ميزان 5/1 برابر، حجم متوسط فرسايش13درصد، سرعت پس‌روي 40 درصد و دبي رسوب 21 درصد افزايش يافت. با افزايش درصد رس به ميزان 50 درصد، متوسط حجم فرسايش 12 درصد، سرعت پس‌روي 38 درصد و دبي رسوب 19 درصد افزايش يافت.