ارزيابي كارآيي مدل هاي فركتالي در برآورد پارامترهاي هيدروليكي خاك و رابطه بين بُعد فركتالي منحني رطوبتي با اين پارامترها

روابط آب و خاك به قدري پيچيده هستند كه پيشرفته ترين مدل هاي رياضي نيز به سختي قادر به شبيه سازي دقيق آنها مي باشند. منحني رطوبتي و هدايت هيدروليكي غيراشباع، از جمله عوامل مهم در بررسي حركت آب در خاك هستند. به علت تغييرپذيري بالا و پيچيدگي خاك، بدست آوردن ويژگي هاي هيدروليكي خاك به طور مستقيم دشوار، وقت گير و هزينه بر بوده و بنابراين لازم است با استفاده از روش هاي غيرمستقيم تخمين زده شوند. هدف از اين پژوهش، تعيين بُعد فركتالي منحني رطوبتي خاك با استفاده از مدل هاي فركتالي و بررسي رابطه بين بُعد فركتالي منحني رطوبتي با پارامترهاي هيدروليكي، درصد رس، سيلت و شن خاك در يك پهنه گسترده بود. بدين منظور، 40 نمونه خاك با بافت هاي مختلف از چهار منطقه كرج، قزوين، ايوانكي و كرمانشاه گردآوري و توزيع اندازه ذرات، جرم ويژه ظاهري،كربن آلي، شوري، pH و رطوبت آن ها در مكش هاي مختلف اندازه گيري گرديد. سپس پارامترهاي مدل نگهداشت van Genuchten و مدل هاي فركتالي Tyler-Wheatcraft و RieuSposito براي توزيع اندازه ذرات خاك محاسبه شد. نتايج نشان داد كه مدل نگهداشت van Genuchten رفتاري فركتالي داشته و با استفاده ازمدل هاي فركتالي ميتوان پارامترهاي آن را به صورتي كمّي بيان كرد. همچنين نتايج نشان داد كه هر چه مقدار شن در خاك افزايش يابد، بُعد فركتالي كاهش مي يابد،ليكن درصد رس با بُعد فركتالي مدل Tyler-Wheatcraft رابطه اي مستقيم و خطي دارد. نتايج همچنين نشان داد كه با افزايش مقدار رس در خاك هاي مورد مطالعه،مقدار بُعد فركتالي مدل Tyler-Wheatcraft ( Dm ) افزايش و با افزايش مقدار شن، بُعد فركتالي مدل Tyler-Wheatcraft ( Dm ) كاهش مي يابد.