راهبردهاي مديريت خشكسالي كشاورزان گندم‌كار در شهرستان كرمانشاه

كشور ما در كمربند خشك جغرافيايي واقع شده­، و از مناطق آب و هوايي كم باران جهان به­شمار مي­رود. بنابراين خشكسالي به عنوان يك واقعيت اقليمي در كشور ما قلمداد مي­گردد. لذا بكارگيري راهبردهاي مديريت خشكسالي مي­تواند به عنوان يك ابزار كارآمد در اين زمينه ايفاي نقش نمايد. از اين­رو يكي از فعاليت­هاي مهم، شناسايي راهبردهاي مديريت خشكسالي كشاورزان است تا بدين طريق بتوان مقاومت آنان را نسبت به اين پديده ارتقاء بخشيده و توان سازگاري آنان را افزايش داد. در اين پژوهش، با بررسي راهبردهاي مديريتي كه كشاورزان در رويارويي با خشكسالي به كار مي­گيرند، مي­توان زمينه را براي توسعه برنامه­هاي توانمند­سازي كشاورزان و خانواده آنان در برابر اين بلاي طبيعي فراهم آورد. جامعه آماري در اين مطالعه، گندم­كاران شهرستان كرمانشاه بودند كه طي سال­هاي 1386 لغايت 1390 در معرض خشكسالي قرار گرفته بودند. در اين تحقيق نمونه­گيري طبقه­اي چندمرحله­اي به عنوان روش نمونه­گيري انتخاب ­شد. حجم نمونه 370 نفر برآورد شد كه از اين ميان، 248 پرسشنامه در بين گندم­كاران توزيع شد و داده­ها از طريق آمار توصيفي تحليل شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه مهم­ترين راهبردهايي كه كشاورزان جهت مديريت خشكسالي از آن بهره مي­گيرند، شامل دعا و نيايش، اميدواري به بهبود اوضاع، درد و دل كردن با ديگران، استفاده از تجارب قبلي كشاورز، رعايت زمان مناسب كاشت، كاهش هزينه­هاي غير ضروري، قرض گرفتن از خويشاوندان و دوستان، از بين بردن علف­هاي هرز، استفاده از دانش بومي در پيش­بيني هواشناسي، و تماس با كارشناسان مراكز خدمات كشاورزي هستند. هم­چنين نتايج حاكي از آن است كه كشاورزان براي كسب اطلاعات مورد نياز خود در مورد راهبردهاي مقابله با خشكسالي از منابع اطلاعاتي و كانال­هاي ارتباطي متعدي بهره مي­گيرند. مهم­ترين اين منابع اطلاعاتي عبارتند از ساير كشاورزان در روستا، كارشناسان مراكز خدمات، دوستان و همسايگان هستند.