بررسي ارتباط بين پارامترهاي كيفي آب و تغييرات كاربري اراضي (حوزه آبخيز زاينده رود) ‏

تأثير تغيير كاربري اراضي در تغييرات كيفيت آب سطحي از جمله چالش‌هاي مهم در مبحث تأمين آب براي مصارف مختلف است. اين مقاله با هدف بررسي اثر تغيير كاربري اراضي بر كيفيت آب رودخانه زاينده‌رود انجام شده است. در اين تحقيق، نخست تغيير سطح كاربري‌هاي موجود در حوضه در دو دوره زماني 1376 و 1394 با استفاده از سنجنده‌هاي ETM و TM ماهواره لندست بررسي شد. سپس تغييرات كيفيت آب رودخانه در دوره‌اي هجده ساله مطالعه شد. نتايج نشان داد افزايش فسفات، نيترات، EC، BOD، COD و TDS در آب رودخانه در طول دوره مطالعه، سبب كاهش شديد كيفيت آب شده است. آزمون همبستگي پيرسون نشان داد بين اراضي كشاورزي با نيترات، فسفات و هدايت الكتريكي و بين شهر و هدايت الكتريكي همبستگي معناداري وجود دارد. آزمون من‌كندال نيز نشان داد روند تغيير اكثر متغيرها به‌صورت صعودي است. نتايج حاكي از كاهش كيفيت آب رودخانه به‌دنبال تغييرات كاربري اراضي در حوضه آبخيز زاينده‌رود به سمت كاهش اراضي مرتعي و جنگلي، آب‌ها و افزايش اراضي باير، كشاورزي و شهرهاست. بنابراين، نياز به اجراي برنامه‌هاي صحيح براي كنترل تغييرات كاربري زمين در حفظ تعادل اكولوژيكي منطقه وجود دارد.