مطالعه تطبيقي دقت مدل‌هاي زمين آماري و رگرسيوني جهت پهنه‌بندي دما در مركز و شمال ايران

دماي هوا از مهم‌ترين متغيرهاي مورد نياز در مطالعات اقليم‌شناسي كشاورزي است. داده‌هاي ديدباني شده دما ماهيت نقطه‌اي دارند و جهت برآورد منطقه‌اي اين كميت نياز به كاربرد روش‌هاي درون‌يابي است كه تغييرات دما بر حسب ارتفاع و عرض جغرافيايي را برآورد كنند. در اين پژوهش، كارايي روش هاي كريجينگ، كوكريجينگ، رگرسيون وزن دار جغرافيايي و رگرسيون چندمتغيره خطي براي پهنه‌بندي ميانگين ماهانه دما 56 ايستگاه همديدي واقع در مركز و شمال ايران، مورد ارزيابي قرارگرفته است. تحليل آماري نتايج نشان داد كه رگرسيون وزن‌دار جغرافيايي در ماه دسامبر بيش‌ترين اختلاف را با ديگر روش‌هاي مورد مطالعه دارد به طوري كه ريشه ميانگين مربعات خطا در اين روش برابر 0.83 درجه سانتي‌گراد مي باشد، در حالي كه اين مقدار در روش كوكريجينگ كه در رتبه بعدي قرار دارد برابر با 2.38 درجه سانتي‌گراد است. كم‌ترين ميانگين مقادير RMSE تمام ماه‌هاي سال، متعلق به روش رگرسيون وزن دار جغرافيايي به ميزان 1.2 درجه سانتي‌گراد و پس از آن به ترتيب روش هاي رگرسيون چند متغيره خطي (2.24 درجه سانتي‌گراد)، كريجينگ (2.52 درجه سانتي‌گراد) و كوكريجينگ (2.86 درجه سانتي‌گراد) در اولويت‌هاي بعدي قرار دارند، لذا روش وزن‌دار جغرافيايي براي پهنه بندي دما در اين منطقه، مناسب‌تر مي‌باشد. اين رهيافت، به دليل در نظر گرفتن گراديان هاي محلي ارتفاعي، مقادير دما در مناطق مرتفع فاقد ايستگاه هواشناسي را دقيق‌تر پيش‌بيني مي‌كند.