بررسي خصوصيات مورفولوژيكي و روابط ژنتيكي بين دو جمعيت از گونه Ferula pseudalliacea در استان يزد

گونهFerula pseudalliacea  (آنغوزه تلخ) گياهي مرتعي است كه شيرابه آن داراي خواص دارويي فراوان مي باشد. اين پژوهش اولين مطالعه در ايران به‎منظور بررسي روابط ژنتيكي اين گونه در رويشگاه هايش در استان يزد با استفاده از برخي صفات مورفولوژيك و نشانگرهاي مولكولي ISSR انجام شد. از ميان 9 صفت تنها صفات تاج پوشش، قطر يقه و وزن هزاردانه داراي اختلاف معني داري بين دو رويشگاه بود. تجزيه خوشه اي صفات مورفولوژيك براساس روش Ward گياهان را در 3 گروه اصلي قرار داد. از ميان 22 آغازگر مورد مطالعه، 8 آغازگر DNA الگو را به‎خوبي تكثير و در مجموع 224 نوار قابل امتيازدهي ايجاد كردند. براساس تعداد باند، PIC و شاخص نشانگر، پرايمرهاي ISSR-16 و ISSR-55 عملكرد بهتري داشتند. تجزيه خوشه‌اي با استفاده از ضريب تشابه جاكارد و الگوريتم UPGMA، دو جمعيت مورد مطالعه را در 10 خوشه گروه بندي كرد. در تجزيه به مختصات اصلي 57.94% از واريانس كل توسط سه مؤلفه بيان شد و جمعيت ها را به‎طور كامل از يكديگر جدا كرد. نتايج اين آناليز با تجزيه خوشه اي همخواني داشت. اين گروه بندي ها با محدوده پراكندگي جغرافيايي نمونه ها تاحدي انطباق داشت. نتايج تجزيه واريانس مولكولي نشان داد كه تنوع ژنتيكي درون جمعيت ها (92%) بيشتر از تنوع بين جمعيت ها (8%) بود. تطابق دندروگرام هاي مورفولوژيكي و مولكولي نشان داد كه تشابه چنداني بين اين دو گروه بندي وجود ندارد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه استفاده از نشانگر ISSR براي ارزيابي تنوع ژنتيكي بين جمعيت هاي اين گونه مناسب بود.