بررسي اثر غلطت آنتي‌اكسيدان‌هاي مختلف بر‌كاهش قهوه‌اي شدن كالوس و توليد ذي‌توده آن در دو گونه از شيرين‌بيان Glycyrrhiza glabra و G. uralensis

ريشه‌ها و استولن‌هاي شيرين‌بيان يكي از مهمترين داروهاي خام را در دنيا تشكيل مي‌دهند و محتواي مقادير زيادي از ماده مؤثر گليسيريزين، كه يك نوع تريترپنوئيد ساپونين است، مي‌باشند. كشت بافت و توليد كالوس در شيرين‌بيان پيش‌نياز مطالعات بررسي متابوليت‌هاي‌ ثانويه و ترانسفورماسيون سلولي در اين گياه ‌مي‌باشد. به‌‌منظور تأثير آنتي‌اكسيدان‌ها در كاهش قهوه‏اي شدن و رشد كالوس در دو گونه از شيرين‌بيان Glycyrrhiza glabra و G. uralensisاز اسيد اسكوربيك و PVP (پلي‌ونيل پيروليدين) در چهار سطح مختلف استفاده شد. همچنين به‌منظور‌ تأثير اين آنتي‌اكسيدان‌‏ها در شاخص رشد كالوس، اقدام به كشت سوسپانسيون سلولي در هر دو گونه گرديد. براي توليد كالوس از هيپوكوتيل گياهچه‌هاي دو هفته‏‌اي و هورمون‌هاي NAA (نفتالين استيك اسيد) به غلظت نيم ميلي‌گرم در ليتر و BA (بنزيل آمين) به غلظت دو ميلي‌گرم در ليتر به همراه تيمارهاي آنتي‌اكسيدان‌هاي اسيد اسكوربيك و PVP در غلظت‌هاي مختلف در قالب دو آزمايش فاكتوريل جداگانه بر پايه طرح‌ كاملاً ‌تصادفي استفاده شد. نتايج نشان داد در واكشت‌هاي متوالي ميزان 1200 ميلي‌گرم در ليتر PVP در هر دو گونه، كمترين باززايي، نكروزه و بيشترين ميزان كالوس را دارا بود. درحالي‌كه در كشت سوسپانسيون سلولي با افزايش غلظت PVP شاخص رشد كالوس كاهش يافته و تيمار PVP با غلظت 1200 ميلي‌گرم در ليتر در هر دو گونه كمترين شاخص رشد كالوس را داشت، كه مي‌تواند به دليل جذب هورمون‌ها (NAA و BA) توسط هورمون PVP و كاهش غلظت هورمون در محيط باشد. تيمار اسيد اسكوربيك به‌ترتيب با غلظت‌هاي 80 و 100 ميلي‌گرم در ليتر در هر دو گونه بيشترين شاخص رشد كالوس را داشت و براي كشت سوسپانسيون سلولي توصيه گرديد.