بررسي تاثير و نقش عوامل توپوگرافي و آب و هوايي در تهيه نقشه آسيب‌پذيري بيماري لپتوسپيروز

Exploring the Impact of Topographical and Climate Factors on Generation of the Vulnerability-map of Leptospirosis

بيماري لپتوسپيروز يكي از رايج‌ترين و گسترش يافته‌ترين بيماري عفوني مشترك ميان انسان و حيوان در سراسر دنيا بشمار مي‌رود كه به¬وسيله باكتري بيماري¬زايي به نام لپتوسپيرا ايجاد مي‌شود و به شكل مستقيم يا غير مستقيم از حيوان به انسان منتقل مي‌شود. اين بيماري در تمام مناطق جهان اتفاق مي‌افتد، اما در مناطق گرمسير پرباران شايع‌تر است و در اغلب اين مناطق بومي مي‌باشد. هدف اصلي اين تحقيق، بررسي فصلي ارتباط ميان متغيرهاي محيطي و توپوگرافي از قبيل ارتفاع، شيب، پوشش گياهي، متوسط دماي هوا، متوسط رطوبت هوا، ميزان بارندگي و تعداد روزهاي يخبندان با وقوع بيماري لپتوسپيروز و تهيه نقشه آسيب‌پذيري بيماري لپتوسپيروز در سطح بخش‌هاي استان¬هاي شمالي ايران مي‌باشد. در اين تحقيق، تحليل همبستگي پيرسون به منظور بررسي نوع و شدت همبستگي بين متغيرهاي محيطي و توپوگرافي با بروز بيماري لپتوسپيروز و توصيف ارتباط بين بروز فصلي بيماري لپتوسپيروز و متغيرهاي محيطي و توپوگرافي مورد استفاده قرار گرفت. نتايج حاصل از تحليل همبستگي پيرسون مشخص نمود كه متغيرهاي ميانگين رطوبت هوا، ميانگين دماي هوا و ميزان بارندگي مهم‌ترين فاكتورها بر شيوع بيماري لپتوسپيروز در منطقه مي‌باشند. همچنين نتايج حاصل از بررسي‌هاي آماري نشان داد كه بيش‌ترين موارد بيماري در فصل تابستان و اواخر فصل بهار به ثبت رسيده و كم‌ترين رخداد بيماري در فصل زمستان رخ داده است. علاوه بر اين، نتايج آماري به‌دست آمده حاكي از وجود موارد وقوع بيماري لپتوسپيروز در نواحي مركزي استان گيلان، مناطق شرقي استان مازندران و مناطق غربي استان گلستان، با آب و هواي معتدل و مرطوب با بارش شديد باران مي‌باشد. در نهايت روش ماشين بردار پشتيبان به منظور مدل‌سازي ارتباط بين متغيرهاي محيطي و توپوگرافي و توزيع فصلي الگوي مكاني بيماري لپتوسپيروز مورد استفاده قرار گرفت و عملكرد اين مدل با استفاده از معيار ارزيابي منحني مشخصه عملكرد سيستم مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از ارزيابي نقشه‌هاي خروجي روش ماشين بردار پشتيبان نشان دادند كه اين روش عملكرد بسيار عالي در تهيه نقشه آسيب‌پذيري بيماري لپتوسپيروز داشته است.